به گزارش سایت شمس شهرستان مبارکه و به نقل از تسنیم، عملیات سوسنگرد از عملیات جنگی ایران در جریان جنگ ایران و عراق با هدف نجات سوسنگرد از خطر سقوط حتمی بود و این عملیات در محور سوسنگرد به صورت نیمهگسترده در 26 آبان سال 1359 به فرماندهی دفتر تهران انجام شد.
هدف عملیات، نجات سوسنگرد از خطر سقوط حتمی بود و بعد از نخستین تلاش دشمن برای محاصره سوسنگرد در ابتدای مهرماه و بعد از سقوط خرمشهر در اواسط آبان، دشمن یکبار دیگر برای تصرف شهر اقدام کرده و آن را محاصره کرد.
در شرایطی که مدافعان شهر آخرین مقاومتها را انجام میدادند، 2 گردان زرهی از ارتش با همراهی نیروهای سپاه، بسیج و ستاد جنگهای نامنظم دکتر چمران، در امتداد جاده سوسنگرد-حمیدیه دست به حمله زده و ضمن شکستن خط محاصره، عراقیها را از داخل شهر عقب راندند.
یکی از رزمندگان این عملیات پیرامون عملیات آزادسازی سوسنگرد به خبرنگار تسنیم در اصفهان گفت: این عملیات قرار بود با مشارکت پاسداران و تیپ 2 لشکر 92 زرهی خوزستان و نیروهای ستاد جنگهای نامنظم انجام شود و همه هماهنگیها برای انجام عملیات و نجات مدافعان توسط حضرت آیتالله خامنهای و شهید چمران انجام گرفته بود.
سردار شکرالله کلانتری با اشاره به به تاریخچه عملیات سوسنگرد اظهار کرد: قرار بود صبح فردا نیروی اصلی عملیات که همان تیپ 2 زرهی 92 بود، حمله خود را به سوسنگرد آغاز کنند که حدود 12 شب فرمانده لشکر 92 زرهی امیر سرتیپ غلامرضا قاسمینو در تماس تلفنی با حضرت آیتالله خامنهای اظهار کرد که فرمانده نیروی زمینی ارتش، تیمسار ظهیرنژاد عنوان کرده که تیپ 2 نباید در عملیات شرکت کند.
این رزمنده عملیات سوسنگرد بیان کرد: چون احتمال انهدام تیپ وجود داشت، به دستور بنیصدر از شرکت در این عملیات خودداری شد و با این دستور، عملاً عملیات لغو میشد و سوسنگرد نیز سوقوط میکرد و تمام مدافعان به شهادت میرسیدند.
وی افزود: بلافاصله حضرت آقا در تماس تلفنی این مسأله را با حضرت امام در میان گذاشته و امام هم فرمودند تیپ باید شرکت کند و نیازی به اجازه بنیصدر نیست، بنابراین حضرت آقا فوراً نامهای به فرماندهی لشکر2 زرهی نوشتند که تیپ باید در عملیات شرکت کرده و هرکس از این دستور سرپیچی کند مسئول است.
به گزارش تسنیم، شهید چمران نیز در زیر نامه متنی را اضافه کرده و در آن عنوان کرد که اگر تیپ فردا عمل نکند، 500 نفر از مدافعان فردا به شهادت میرسند و اگر من زنده باشم با مسئول متخلف، که منظور بنیصدر بود، برخورد خواهم کرد.
از سوی دیگر، فرماندهی متعهد لشگر 2 هم که علاقه خاصی به رهبر معظم انقلاب داشتند، تیپ را در حالت آمادهباش قرار داده و صبح روز 26 آبان، عملیات به فرماندهی شهید چمران و امیر قاسمینو آغاز شد و با حمایت چند فروند بالگرد توپدار کبری محاصره سوسنگرد شکسته شد.
کلانتری بیان کرد: شب همه جای شهر تاریک بود و تنها صدای صفیر گلوله به گوش میرسید و به محض اینکه جنبدهای حرکت میکرد، تانکهای مجهز به اشعه مادون قرمز شلیک میکردند.
وی افزود: در این عملیات که شهید چمران در خط مقدم شرکت داشتند، از ناحیه پا به شدت مجروح شده و یکی از محافظانش هم به شهادت رسید ولی شهید چمران با کشتن راننده یک کامیون عراقی و به همراه دیگر محافظش با کامیون به عقب برگشته و شهید چمران را برای مداوا به تهران منتقل کردند.
شهادت، رقص مرگ سرخ
آخرین دست نوشته شهید چمران در حالی نگاشته شد که ایشان در حال حرکت با اتومبیل از سوسنگرد به سمت دهلاویه بودند، مهندس مهدی چمران، برادر ایشان، در این زمینه کفا:« گویی به او الهام شده بود که شهید میشود، زیرا در این نوشته رقص مرگ را که همان شهادت سرخ است زیبا تشبیه کرده است.»
مسجد تنها پناهگاه مردم جنگ زده
مسجد جامع تنها پناهگاه مردم بود و در درگیریهای تنبهتن و نفر با تانک جایی برای درمان مجروحان وجود نداشت؛ در قسمتی از مسجد مجروحان پناه داده شده بودند و در قسمتی دیگر شهیدان را نگه داشته بودند.
خانوادههایی هم در شهر باقی مانده بودند که به خاطر خانه و زندگیشان باقی ماندند یا در محاصره گیر افتاده بودند و زیر شدیدترین بمبارانها بودند.
در شب 25 آبان شهر در سکوت مطلق به سر میبرد که رزمندگان بالای مسجد جامع ندای اللهاکبر سر دادند.
با این حرکت، نیروهای عراقی از حمله دست کشیدند و هجوم را به صبح موکول کردند زیرا با صدای اللهاکبر رزمندگان یقین پیدا کردند که هنوز نیروهایی در شهر وجود دارد ولی از تعداد آنها بیخبر بودند.
حصر سوسنگرد شکسته شد
26 آبان دیگر محاصره حاد شد و رزمندگان لحظه به لحظه شهادتین را میخواندند تا اینکه شب هنگام به صورت معجزهآسایی عملیات شکست حصر سوسنگرد با موفقیت انجام شد و شهر از دست نیروهای عراقی آزاد و پاکسازی شد؛ این عملیات با فرماندهی مستقیم حضرت آیتالله خامنهای و شهید چمران با موفقیت به پایان رسید و سوسنگرد برای همیشه آزاد شد.
مناطق مرزی بستان و چزابه در اشغال دشمن باقی ماند تا اینکه عملیات طریقالقدس در نیمه شب دی ماه سال 60 به فرماندهی سرلشکر شهید سپهبدعلی صیادشیرازی به اجرا درآمد و650 کیلومترمربع از سرزمینهای جمهوری اسلامی ایران و مناطق بستان و چزابه آزاد شد.
حالا سالها از شکست حصر سوسنگرد میگذرد و هنوز مردم غیور خطه جنوب کشور ایستادهاند، مردمی که جانانه از شهرشان دفاع کردند و با شادی این پیروزی را جشن گرفتند.
شهادت بالاترین پاداش الهی
برخی ازشهدا در سال 59 بر اثر بمباران هوایی سال اول جنگ تحمیلی به صورت خانوادگی و محلهای، به شهادت رسیدند و در نقاطی از شهر تدفین شدند و با تاسیس این مزار بعدها نبش قبر شدند و پیکرهای مطهرشان دراین مزار و در جوار سایر شهدای به خون غلتیده آرام گرفتند.
اما شکست حصر سوسنگرد برای مدافعان شهر لذتی دیگر داشت و یاد و خاطره شهدای جاویدالاثر همیشه زنده و پاینده باد.
در این عملیات رزمندگان بسیاری همچون ابراهیم عراقی، جواد بالشی، سعید عالمی، ناجی بیتسیاح، ناجی سواری، کاظم نیسی و رحیم هاشمی به شهادت رسیدند.