چرا بوئینگ هواپیماهای ایران را در فهرست سفارشات خرید خود قرار نداد؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از رویترز، طی دو دهه گذشته، شرکت‌های هواپیماسازی ایرباس و بوئینگ اصلی‌ترین شرکت‌های رقیب در دریافت سفارشات ساخت هواپیما بوده‌اند و بخش عمده‌ای از بازار سالانه 120 میلیارد دلاری هواپیماسازی جهان را به خود اختصاص داده‌اند.

روز چهارشنبه، شرکت ایرباس اعلام کرد که در سال 2016 مجموعاً 731 سفارش جدید دریافت کرده و برتری خود در برابر بوئینگ را که تنها 668 سفارش جدید ثبت کرده حفظ کرده است.

اما عامل اصلی و تعیین کننده در رقابت سال 2016 این دو غول هواپیما سازی جهان، ایران بوده که پس از چند دهه تحریم، سال گذشته توانسته دو قرارداد خرید هواپیما به‌ارزش میلیاردها دلار به امضا برساند. به‌دلیل بازار ضعیف تقاضا برای هواپیماهای جدید در سایر نقاط جهان، بازگشت ایران به بازار هوانوردی جهان، از یک وزن و اهمیت غیرعادی برخوردار است.

در حالی که ایرباس 98 فروند از 100 فروند هواپیمایی را که سال گذشته به ایران فروخته در فهرست سفارشات سال 2016 خود گنجانده، رقیب آمریکایی‌اش بوئینگ 80 فروندی را که توافق کرده به ایران بفروشد در فهرست سفارشات خود نگنجانده است.
مشخص نیست که چرا ایرباس به‌صورت رسمی سفارشات ایران را در گزارش‌های خود گنجانده، اما بوئینگ این کار را انجام نداده است‌، به‌علاوه مشخص نیست ک هر یک از این دو شرکت بر اساس چه معیارهایی تصمیمات خود در زمینه فروش هواپیما به ایران را اتخاذ کرده‌اند.

ایرباس در فرآیند فروش هواپیما به ایران از بوئینگ جلوتر است. ایران اولین هواپیمای ایرباس را روز چهارشنبه تحویل گرفت، در حالی که تحویل هواپیماهای بوئینگ از سال 2018 آغاز خواهد شد.

یک منبع نزدیک به بوئینگ گفته، شرکت بوئینگ از اینکه چرا ایرباس توانسته همه سفارشات ایران را در گزارش رسمی خود بگنجاند، گیج شده است. منابع نزدیک به ایرباس که نخواستند نامشان فاش شود گفتند، آمار و ارقام پایان سال این شرکت به‌دقت مورد حسابرسی قرار می‌گیرد.

تحلیلگران معتقدند، تصمیم‌گیری در این باره که آیا چنین سفارشاتی باید در گزارش رسمی پایان سال شرکت گنجانده شوند یا نه، تا حدی بستگی به وضعیت مجوزهای مورد نیازی دارد که این شرکت‌ها باید برای فروش هواپیما به ایران از دولت آمریکا کسب کنند.

منابع نزدیک به این قراردادها گفتند، هرچند هر دو شرکت ایرباس و بوئینگ مجوزهای صادرات هواپیما به ایران را از خزانه داری آمریکا دریافت کرده‌اند، اما تنها برخی از این مجوزها کل دوره تحویل هواپیماها تا سال 2028 را پوشش می‌دهد. هر دو شرکت برای تداوم تحویل بخشی از سفارشات ثبت‌شده، باید درخواست تمدید مجوزها را به دولت جدید آمریکا بدهند. منابع صنعتی گفتند، این شرایط قراردادی برای هر دوی این شرکت‌ها صادق است.

تحلیلگران معتقدند هرچند شرکت بوئینگ رقابت فروش هواپیما به ایران را به ایرباس واگذار کرده، اما اگر بتواند در مواجهه با مخالفت سیاستمداران جمهوری‌خواه، قرارداد خود با ایران را به سرانجام برساند، در نهایت خواهد توانست در فرآیند فروش هواپیما به ایران بیش از ایرباس منتفع شود.

مدیر فروش شرکت ایرباس این هفته هشدار داد که میزان سفارش ساخت هواپیمای جدید در سال 2017 ضعیف باقی خواهد ماند، اما وی اضافه کرد که تحویل هواپیماهایی که سفارش آنها قبلاً ثبت شده، همچنان موجب تداوم رشد درآمدهای شرکت خواهد شد.