نقش جهاني در نصف جهان نقش بست
همواره مسابقات فوتبال در سطوح مختلف در شهرهاي جهان در ورزشگاه‌هايي با امکانات خيره کننده در حال برگزاري است و شهرهايي که طرفداران فوتبال را در خود جاي داده‌اند، با نمايش توانمندي‌هاي خود در بعد فني، بخشي از زيرساخت‌هاي ورزشي خود را به معرض نمايش مخاطبان قرار داده‌اند. ورزشگاه‌هاي مدرن و مطرحي همچون استمفورد بريج، المپيک برلين، آرنا دوگرميو، ومبلي، سيگنال ايدونا پارک،آليانز آرنا، المپيک لندن، سانتياگو برنابئو، نيو کمپ نمونه‌اي از اين ورزشگاه‌ها هستند.
در نگاه اول طراحي مدرن و معماري زيباي اين ورزشگاه‌ها جلب توجه مي‌کند و اينکه در فاصله تنها سه تا پنج سال اين ورزشگاه‌ها به صورت کامل ساخته مي‌شوند. اما فارغ از اين‌ها، آنچه که ذهن را به خود مشغول مي‌کند مقايسه ساخت اين ورزشگاه با استاديوم‌هاي فوتبال در کشور ماست. شايد با توجه به همه ابعاد سياسي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي اين قياس، قياس مع‌الفارق باشد و با درک همه شرايط اصراري هم نيست که استاديوم‌هاي فوتبال در ايران با اين سرعت و کيفيت در اختيار هواداران و ورزشکاران قرار بگيرد (!) اما بد نيست يادآوري کنيم 28 سال هم زمان کمي براي ساخت يک استاديوم فوتبال 75 هزار نفري نيست. ورزشگاهي مانند نقش جهان اصفهان يکي از اين ورزشگاه‌ها است که حدود سه دهه در پيچ و خم انبوهي از مشکلات به سر مي‌برد و دربش به روي هواداران بسته!
داستان يک ورزشگاه
طرح ورزشگاه نقش جهان در سال 67 يعني درست بيست و شش سال پيش تعريف شد، کلنگ آن بعد از تشکيل مؤسسه‌اي به نام ورزشگاه بزرگ اصفهان يک سال بعد به زمين زده شد و مراحل ساخت آن چهار سال بعد آغاز گرديد. ساخت اين ورزشگاه با مرحله خاک‌برداري در سال 74 ادامه پيدا کرد و مرداد 75 عمليات اجرايي کليد خورد. فاز اول استاديوم فوتبال در سال 81 به بهره برداري رسيد تا تيم فوتبال سپاهان رقابت‌هاي خود را تا سال 86 در اين استاديوم برگزار کند.اما نقص‌هاى موجود در فاز نخست استاديوم مسئولان را ملزم به آغاز ساخت فاز دوم ورزشگاه کرد.
در فاصله ليگ دوم حرفه‌اى تا ليگ پنجم مسابقات سپاهان در ورزشگاه نقش جهان برگزار مى‌شد که دو جام قهرمانى در دوره‌هاى نوزدهم و بيستم جام حذفى و يک قهرمانى در دومين دوره ليگ برتر رهاورد سپاهانى‌ها از ورزشگاه نقش جهان بود.
در ادامه براى رفـع مشکلات و نواقص ورزشگاه نقش‌جهان، فاز دوم ورزشگاه از سال 86 و اين بار با تغيير مديريت از هيئت امنا به شرکت توسعه و تجهيز اماکن ورزشى کشور و با مديريت سازمان تربيت بدنى عمليات همچنان ناتمام تکميل فاز دوم آغاز شد.
نخستين مرتبه فاصله زمانى دو ساله براى بهره‌بردارى از اين ورزشگاه اعلام شد تا طبق اين برنامه ورزشگاهى 70هزار نفره در سال 88 در اختيار فوتبال اصفهان قرار بگيرد.
در بازه زمانى سپرى شده بودجه‌هايي از رديف‌هاى اعتبارى مختلـف بـه اين ورزشگاه اختصاص يافت، اما تأخيرهاي چند باره و مشکلات پيش‌بينى شده و پيش‌بينى نشده بر سر راه سبب شد تا بودجه در نظر گرفته شده در سال 88 به پايان برسد و در سال 89 نيز اتفاق خاصي در مورد اين ورزشگاه انجام نشد.
* بلاتکليفي نقش جهان
پس از مشخص شدن مشخصات جغرافيايى پروژه، هيئت امنايى براى اين پروژه انتخاب شد تا روند انجام عمليات اجرايى را زير نظر بگيرند، در ادامه نيز هيئت امنا، هيئت مديره‌اى را تشکيل داد و مشاور پروژه طرح احداث ورزشگاهى 50 هزار نفره را پياده کرد.
با طراحى اوليه پروژه، از سال 76 هيئت امنا پروژه که متولى احداث اين مجموعه بود با پيمانکارى به توافق رسيد تا رسماً عمليات ساخت و احداث ورزشگاه بزرگ نقش جهان آغاز شود.
پروژه نقش جهان چند سالى نيمه کاره رها شد تا اينکه در سال 84 دولت مصوب کرد که به دليل تأمين نشدن منابع مالى پروژه از هيئت امنا گرفته و به سازمان تربيت بدنى انتقال پيدا کند.
در سال 85 نيز قانون اين طرح مصوب شد، اما با عدم موافقت هيئت امنا، بحث انتقال مديريت پروژه يک سال طول کشيد تا اين که در سال 86 به طور رسمى سازمان تربيت بدنى متولى تکميل ورزشگاه بزرگ نقش جهان شد و مسئوليت اجرايى را به شرکت توسعه و تجهيز اماکن ورزشى سپرد.
بـا انتقال مديريت پروژه به شرکت توسعه و تجهيز، طرح ورزشگاهى 75 هزار نفره آماده و بر مبناى طرح هزينه اجراى آن 10 مـيلـيارد تومان برآورد شد و پيمانکارى اصفهانى مسئول مستقيم اجراى پروژه شده و براساس برنامه‌ريزى انجام شده مقرر شد فاز دو نقش جهان در مدت 18 ماه آماده تحويل و بهره‌بردارى شود.
در ابتدا قرار بود پروژه بتنى انجام شود، اما مشکل کمبود سيمان در کشور و نياز زياد فونداسيون پروژه به سيمان و اصرار مديريت استان براى سرعت گرفتن عمليات احداث، تصميم گرفته شد که اسکلت اصلى از بتون به فولاد تبديل شود.
با اين تصميم تغييراتى در سازه طرح ايجاد شده و به پيمانکار ابلاغ شد، در اواخر سال 86 فولاد در بازار به شدت گران شده و با پيگيرى‌هاى انجام شده مقرر شد شرکت‌هاى فولاد مبارکه و ذوب‌آهـن، فولاد مورد نياز را تأمين کنند، اما تغييرات سازه و تغييراتى که در نقشه طرح صورت گرفت، هزينه پروژه را افزايش داد و تکميل نقش جهان در موعد مقرر انجام نشد.
*پروسه ناکام انتقال مديريت
به درازا کشيدن مراحل تکميل ورزشگاه نقش جهان، مديران اصفهانى را به اين نتيجه رساند که خواستار انتقال مديريت ورزشگاه نقش جهان به اصفهان شوند.
شرکت توسعه و تجهيز اماکن ورزشى ايران مديريت تمامي پروژه‌هاى ورزشى در دست انجام کشور را در اختيار داشت و تغييرات پى در پى مديريت اين شرکت اين ذهنيت را به وجود آورد که در صورت انتقال مديريت ورزشگاه نقش جهان به اصفهان، اين پروژه به اولويت نخست استان تبديل شده و با استفاده از ظرفيت موجود در استان، در زمان کوتاه‌ترى نسبت به مديريت از راه دور تهرانى‌ها به سرانجام مي‌رسد.
از همين رو و بعد از مدت‌ها گمانه‌زنى، ارديبهشت سال 89 به طور رسمى بحث انتقال مديريت به استان مطرح شد و اين انتقال مديريت به اصفهان نظرهاي مخالف و موافق بسيارى را به همراه داشت.
مـخالفان معتقد بودند تکميل يک ورزشگاه بزرگ از عهده استان خارج است و اگر شرکت توسعه که متولى ساخت و ساز امـاکن ورزشى در کشور است، نتواند اين پروژه را به انجام برساند، پس توان استانى نيز قادر نخواهد بود، در مقابل موافقان مديريت که جمعيت بيشترى را تشکيل مى‌دادند، قد علم کردند و تنها راه حل ممکن براى بازشدن گره سردرگم نقش جهان را انتقال مديريت آن به استان عنوان مى‌کردند.
دى ماه سال 89 رئيس وقت سازمان تربيت بدنى موافقت خود براى تفويض انتقال مديريت ورزشگاه بزرگ نقش جهان به استان اصفهان را اعلام کرد.
در شـرايـطى که ورزش دوستان اصفهانى منتظر بودند با مديريت استان تکميل ورزشگاه شتاب بگيرد، دو ماه بعد در اسفندماه سال 89 اعلام شد مديريت اين ورزشگاه هنوز به استان اصفـهان واگذار نشده، چرا که در حال حاضر وضعيت پيمانکار ورزشگاه و ميزان طلب آن نامشخص بوده و هيچ پولى نيز براى تکميل آن به حساب مديريت استان واريز نشده است.
در اين زمان شرکت توسعه و تجهيز براساس تفاهم‌نامه‌اى که اصرار به تاييد آن توسط مديريت استان داشت، تمامي مسائل حقوقى، قضايى و مشکلات ورزشگاه را نيز همراه با مديريت به استان واگذار کرده بود، اما پيچيدگى مسايل حقوقى سبب شد تا انتقال مديريت با مشکلى جدى روبرو شود.
در نهايت هم اعلام شد با اشاره به اختلافاتى که بين شرکت توسعه و تجهيز و پيمانکار ورزشگاه نقش جهان اصفهان پيش آمده مذاکرات براى تفويض مديريت به بن بست خورده و دليل آن عدم تسويه حساب سازمان تربيت بدنى و مسئولان شرکت توسعه و تجهيز عنوان شد.
در ادامه نيز با پيمانکار قبلى تسويه حساب و پيمانکار جديدى انتخاب شد و تاييد نهايى سند انتقال مديريت ورزشگاه منوط به امضاى وزير ورزش شد و پيش بينى‌ها خبر از انتقال نهايى مى‌داد.
در شرايطى که مجموع بحث‌هاى مطرح شده افکار عمومى را بـه اين باور رسانده بود که تنها راه به سرانجام رسيدن ورزشگاه نقش جهان تفويض مديريت آن به استان اصفهان است، بازديد سرزده وزير ورزش و جوانان معادلات را طور ديگرى رقم زد.
وزير ورزش در بازديدى نيم روزه از اين ورزشگاه با اين توجيه که انتقال پروژه ورزشگاه نقش جهان به اصفهان و تغيير دستگاه اجرايى آن مقدور نيست، مخالفت کرده و اعلام داشت همچنان تکميل اين پروژه زير نظر شرکت توسعه و نگهدارى اماکن ورزشى با همکارى استان ادامه پيدا مى‌کند.
فولاد مبارکه ناجي نقش جهان
پس از تغييراتي که در رأس اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان صورت گرفت، اهتمام بيشتري براي تکميل اين ورزشگاه انجام شد، از سوي ديگر استانداري اصفهان نيز به شدت پيگير به سرانجام رسيدن اين پروژه بود، زيرا ورزشگاه نقش جهان در رديف پروژه‌هاي مهر ماندگار قرار گرفته بود و بايد تا پايان دولت دهم به بهره‌برداري مي‌رسيد.
اين وعده ها به نتيجه نرسيد و مردم اصفهان شاهد تکميل و بهره برداري از ورزشگاه نقش جهان در طول دولت نهم و دهم نشدند.
با آغاز به کار دولت يازدهم و با توجه ويژه مديريت عالي استان به بهره برداري از طرحهاي بزرگ در سطح استان ، در پي سفر معاون اول رئيس جمهور به اصفهان در سال 93، طرح اوليه واگذاري پروژه ورزشگاه به استان مجددا به جريان افتاد.
هشتم آذر 93- در مراسمي که با حضور دکتر رسول زرگرپور استاندار اصفهان، دکتر بهرام سبحاني مديرعامل شرکت فولاد مبارکه، مصطفي مدبر مدير عامل شرکت توسعه و تجهيز اماکن ورزشي کشور و دکتر محمد سلطان‌حسيني مديرکل ورزش و جوانان استان اصفهان در ورزشگاه نقش‌جهان برگزار شد، تفاهم‌نامه واگذاري اين ورزشگاه به شرکت فولاد مبارکه امضا و نقش جهان رسماً به فولاد مبارکه واگذار شد.
اما آنچه که زرگرپور استاندار اصفهان به عنوان حَکَم در اين جلسه مطرح کرد چه بود؟ زرگرپور بعد از امضاي تفاهم نامه واگذاري ورزشگاه نقش جهان به فولاد مبارکه اين طور گفت: «براي واگذاري پروژه به فولاد مبارکه به توافق رسيديم و معتقديم فولاد مبارکه با بضاعت مالي خود اين پروژه را تکميل مي‌کند. قبلاً چارچوب تفاهم‌نامه تدوين شده بود و کار تحويل براي اجرايي شدن آن امروز انجام شد. از فردا شرکت فولاد مبارکه استاديوم را تحويل مي‌گيرد و مقرر شد با پيمانکار قبلي کار را ادامه بدهند و اين کار تحت نظارت فني شرکت توسعه و تجهيز اماکن ورزشي کشور انجام مي‌شود. حداکثر اعتبار مورد نياز براي تکميل پروژه 300 ميليارد ريال است و زمان تکميل فاز يک 20 ماه پيش‌بيني شده است و حداکثر زمان استفاده و بهره‌برداري فولاد مبارکه از ورزشگاه 20 سال است. در قرارداد پيش‌بيني شد که هزينه برق، گاز و تلفن و بدهي قبلي بر عهده شرکت توسعه و تجهيز باشد و از امروز به بعد فولاد مبارکه در اين پروژه هزينه مي‌کند.»
فولاد مبارکه به دنبال ساخت ورزشگاه جديد بود
12 آذر 93- دکتر بهرام سبحاني يکي از امضا کنندگان تفاهم نامه مذکور درباره چگونگي اجراي مفاد اين توافق‌نامه اظهار داشت: «در پي تفاهم چند جانبه‌اي که به امضاي وزارت ورزش و جوانان، سازمان ورزش جوانان استان، استانداري اصفهان و فولاد مبارکه رسيده اين نقل و انتقال در مرحله نخست بر روي کاغذ نهايي شد.
وي افزود: ما به گونه‌اي برنامه‌ريزي کرده‌ايم تا در اسرع وقت با فراخوان پيمانکار پروژه، در بازه زماني 20 ماهه به تعهدات خود عمل کرده و با توجه به تجارب ارزنده فولاد مبارکه در اين زمينه، پيش‌بيني مي‌شود اين ورزشگاه پيش از موعد مقرر تکميل و آماده بهره‌برداري شود.
مديرعامل شرکت فولاد مبارکه گفت: شرکت فولاد مبارکه ابتدا به دنبال ساخت ورزشگاه جديد بود اما از آنجايي که گفته مي‌شد نقش جهان با توجه به مشکلاتي که دارد، ممکن است حتي تا بيست سال ديگر هم افتتاح نشود، بنابراين پيشنهاد واگذاري اين پروژه به شرکت فولاد مبارکه را ارائه کرديم.
وي تصريح کرد: تعداد سال استفاده از اين ورزشگاه براي باشگاه فولاد مبارکه سپاهان به ميزان سهمي که فولاد مبارکه هزينه مي‌کند، بستگي دارد.
مديرعامل شرکت فولاد مبارکه اصفهان با اشاره به چگونگي آغاز عمليات تکميل ورزشگاه بيان کرد: ظرف يکي دو هفته با فراخوان پيمانکار مربوطه و احياي مجدد کارگاه پيمانکار، تکميل پروژه از سر گرفته مي‌شود.
24 آذر 93- جلسه مشترک پيگيري و شروع عمليات تکميل ورزشگاه نقش‌جهان در محل اين ورزشگاه برگزار شد. در اين جلسه، نمايندگان شرکت فولاد مبارکه اصفهان، باشگاه سپاهان، اداره‌کل ورزش و جوانان، نماينده شرکت توسعه و تجهيز و پيمانکار ورزشگاه حضور داشتند.
رئيس اداره فني مهندسي اداره‌کل ورزش و جوانان استان در خصوص جزئيات اين جلسه اظهار داشت: «اين جلسه که حدود 6 ساعت به طول انجاميد يک نشست فني بود و در مورد مباحث فني پروژه بحث شد و تغيير و تحولاتي که در حال انجام است بررسي و در مورد آن تبادل نظر شد.»
در خبري که يک روز قبل در مورد اين نشست در سايت باشگاه سپاهان منتشر شد، آمده بود که اولويت‌هاي تکميل ورزشگاه نقش‌جهان در اين جلسه بررسي شده است؛
تا آخرين روزهاي آذر ماه ديگر همه صحبت‌ها بوي اميد گرفت. کليد و سند نقش جهان در دست اصفهان بود و فولاد مبارکه مرد ميدان. همه از تدبير مديران استان و موفقيتي که به نام دولت يازدهم ثبت مي‌شود صحبت مي‌کردند و از سابقه درخشان شرکت فولاد مبارکه که طرحهاي عظيم‌تر از اين را به سرانجام رسانده است. و سرانجام اين شرکت توانست همچون ساير وعده‌هايي که در اتمام طرحهاي بزرگ مي‌دهد به عهد خود در تکميل بزرگ‌ترين پروژه ورزشي کشور، در زمان مقرر وفا کند.
ايمني نقش جهان مطابق با آخرين قوانين فيفا
مديرعامل شرکت توسعه و نگهداري اماکن ورزشي با قدرداني از فولاد مبارکه و خوش نامي اين شرکت در انجام پروژه‌هاي بزرگ در خصوص سازه‌هاي اين ورزشگاه گفت: عده‌اي در حال حاضر مطرح مي‌کنند که استاديومي که نقشه اوليه‌اش نزديک به ربع قرن پيش طراحي شده مطمئناً با استانداردهاي روز دنيا فاصله بسيار زيادي دارد و بعيد به نظر مي‌رسد که تغييرات صورت گرفته در آن توانسته باشد ضعف‌هاي ساختاري استاديوم نقش جهان را از بين ببرد که در پاسخ به آن‌ها بايد گفت:سازه اين ورزشگاه پايان يافته و زمين چمن آن نيز به تکنولوژي روز جهان مجهز شده و آسفالت محوطه ورزشگاه پايان يافته است.
وي با تاکيد بر اينکه ايمني ورزشگاه نقش جهان مطابق با آخرين قوانين فيفا انجام شده است، ادامه داد:.درباره سازه ورزشگاه هم ما فراتر از آيين نامه‌ها در زمينه ايمني عمل کرديم و مشکلي در اين زمينه وجود ندارد.
وي همچنين ورزشگاه نقش جهان را از نظر سازه در زمره بهترين ورزشگاه‌هاي ايران دانست و تأکيد کرد: اقدامات لازم براي دسترسي آسان تماشاگران به محوطه ورزشگاه لحاظ شده است؛ البته اطراف اين مجموعه بيابان است ،اما مسير ورودي گيت هاي ورودي در رينگ دو محوطه براي ورود ورزشکاران در نظر گرفته شده است.
مديرعامل شرکت توسعه و نگهداري اماکن ورزشي درباره جنس چادر براي مسقف کردن ورزشگاه نيز گفت: جنس اين چادر از نوع فراري آلمان بوده و با کيفيت بسيار بالا تهيه شده است.
نقش جهان ظرفيت برگزاري بازي‌هاي بين‌المللي را دارد
مديرعامل شرکت فولاد مبارکه در مورد وضعيت ورزشگاه نقش‌جهان اظهار داشت: ما متعهد شديم که در اين پروژه 30 ميليارد تومان هزينه کنيم ولي قبل از اين هم 18 ميليارد تومان در نقش‌جهان هزينه کرده بوديم.
وي افزود: بسياري از زيرساخت‌هاي ورزشگاه را دوباره ساختيم که اگر روي زمين صفر سرمايه‌گذاري کرده بوديم کمتر هزينه مي‌برد.
سبحاني با اشاره به شرايط فعلي ورزشگاه نقش‌جهان گفت: بخش کوچکي از کار باقي مانده است. حدود 45 هزار صندلي در ورزشگاه نقش‌جهان نصب شده و 30 هزار صندلي هم در طبقه دوم در حال نصب است. اين ورزشگاه ظرفيت برگزاري مسابقات بين‌المللي را دارد.
مديرعامل شرکت فولاد مبارکه بيان داشت به مدت 20 تا 30 سال، قرارداد استفاده و بهره‌برداري از ورزشگاه نقش‌جهان را داريم.
حرف آخر
نکته روشن اين است که ورزشگاه نقش جهان يکي از مطالبات مهم مردم اصفهان است، تکميل و بهره برداري از آن آرزوي چندين ساله ورزشکاران و ورزش دوستان اصفهاني بود و با ورود فولاد مبارکه بارقه‌اي از اميد در دل مردم و تمامي ورزش دوستان ايجاد شد و سرانجام نقش جهاني در اصفهان به دست فولاد مردان اين واحد عظيم صنعتي نقش بست.
