آثار و بناهاي تاريخي ثبت ملي در شهرستان مباركه

به گزارش سایت شمس مبارکه قبل از شروع بكار پايگاه ميراث فرهنگي شهرستان مباركه تنها 4 اثر در اين شهرستان به ثبت آثار ملي رسيده بود و پس از آن تاكنون  تعداد 21 اثر باارزش ازآثار و اماكن تاريخي در شهرستان مباركه به ثبت ملي رسيده است كه  به شرح ذيل ميباشد:

  – قلعه تاريخي نهچير

    قلعه تاريخي نهچير داراي وسعت 20000 متر مربع  و زيربناي بيش از 7000 متر مربع است. قلعه نهچير مباركه در تاريخ 76/5/11 به شماره 1895توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت آثار ملي رسيد. قلعه نهچير ازلحاظ سبك معماري  بصورت قرينه وقسمتي از آن داراي سبك معماري زيباي زنديه و قدمتي مربوط به دوران صفويه وقسمتهايي از آن نيز اوايل قاجار ميباشد.مالكيت اين قلعه قبلاُبصورت خصوصي بوده كه اكنون توسط شهرداري مباركه خريداري گرديده است.

    قلعه نهچير بصورت مستطيل است و طول آن شمالي- جنوبي وعرض آن شرقي – غربي است. دورتادور قلعه برجهاي متعددي قرار دارندارتفاع ديوار قلعه حداقل هفت متر است وپهناي آن حداقل يك متركه در بعضي موارد به دو متر هم ميرسد. اين قلعه شامل مجموعه هاي متنوع و ديدني از قبيل: هفت خانه و حياط كه دو مورد آن بصورت خان نشين بوده – قسمتهاي اداري – بازداشتگاه – اسطبل – دالانهاي تودرتو – انبار- هشتي ها – بادگير- برجهاي كبوترونگهباني – وقسمتهاي گوناگون ديگر ميباشد كه بطوركلي در سبك خود بعنوان يكي از بي نظيرترين قلعه هاي تاريخي در استان و كشور محسوب ميگردد.بعلت بسته بودن دربهاي ورودي قلعه ميزان بازديد كنندگان از آن محدود ميباشد.

    وجود مشكلاتي از جمله مالكيت باعث جلوگيري از مرمت اين اثر تاريخي و تخريب آن طي چند سال اخيرگرديده است.متاسفان عوامل طبيعي و انساني بزرگترين عامل تخريب اين اثر باارزش بوده است و افراد سودجودر اين مكان تاريخي اقدام به حفاريهاي متعددي نموده اند كه خوشبختانه با اقدامات پيشگيرانه توسط پايگاه حفاظتي شهرستان مباركه دست اين افرادسودجو از اين اثر باارزش تاريخي كوتاه گرديده است.و اميد است با همكاري سازمان ميراث فرهنگي جهت مرمت اين اثر باارزش اقدامت و تدابير مناسبي انديشيده شود.

 – حمام نهچير

   اين حمام تاريخي واقع در محله نهچير شهر مباركه بازيربناي 350 متر مربع و قدمتي مربوط به دوران قاجار است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار داردكه اكنون بصورت متروكه است و متاسفانه بعلت متروكه بودن در حال تخريب است. بعلت سبك معماري زيبا مهمترين كاربري براي اين حمام تاريخي احداث موزه است.تعداد بازديد كننده از اين مكان بعلت متروكه بودن محدود ميباشد.

  – قلعه صفايي

   قلعه صفايي در شهر مباركه محله قهنويه واقع شده و مساحت اين قلعه حدود 2000 متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجاراست وداراي دو سردر هشتي دالان و معماري زيبايي ميباشد. اين قلعه در تاريخ 85/12/20 به شماره 18115 توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت ملي رسيد.مالكيت اين قلعه بصورت خصوصي بوده و بعلت سكونت در آن تعداد بازديد كننده از اين اثر باارزش بصورت محدود است.

  – قلعه آسياباد

   قلعه آسياباد در شهر مباركه محله صفائيه واقع شده و مساحت اين قلعه حدود 5000 متر مربع و قدمت آن مربوط به زمان قاجار است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. ارتفاع ديوارهاي قلعه بيش از ده متر است.اين قلعه داراي 4 خانه و 5 برج نگهباني و دو درب اصلي است ودر كنارآن حمام- گورستان- و آسياب قديمي قرار دارد و رودخانه زاينده رود از ضلع غربي آن ميگزرد.

  – مسجدآجري اسماعيل ترخان

   اين مسجد آجري در شهر مباركه محله اسماعيل ترخان واقع شده ومساحت آن حدود 150 متر مربع و قدمتي 80 ساله دارد ودر تاريخ 85/12/28 بشماره 18764 توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت ملي رسيد. اين بناي زيبا در سال 1374 توسط شهرداري مباركه مرمت گرديدو داري 2 محراب در داخل شبستان و حياط و دو ستون سنگي ميباشد. اين مسجد در حاشيه زاينده رود ودر بافت تاريخي اسماعيل ترخان قرار گرفته و يك هتل سه ستاره در نزديكي آن در حال ساخت است و ازلحاظ گردشگري هم داراي شرايط بسيار مناسبي ميباشد.

 – امامزاده محمد

   اين بناي تاريخي و مذهبي در شهر ديزيچه واقع شده و مساحت آن حدود 120 متر مربع و داراي قدمتي بيش از 200 سال ميباشد ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. بناي تاريخي اين امامزاده توسط هيئت امنا واداره اوقاف در حال تخريب و بازسازي بوده كه توسط پايگاه حفاظتي مباركه و سازمان ميراث فرهنگي عمليات اين طرح متوقف گرديد. اين مكان بعلت دارا بودن شرايط زيارتي و سياحتي روزانه پذيراي زائران وگردشگران زيادي است.

  – قلعه بزي

   اين قلعه تاريخي در كوههاي روستاي حسن آباد شهر ديزيچه قرار دارد ومساحت آن حدود 400 متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران اسلام است. اين قلعه شگفت انگيز و تاريخي درمورخه1342/2/26 به شماره 757 بعنوان اولين اثر تاريخي شهرستان به ثبت ملي رسيد. اين قلعه داراي 2 برج نگهباني –  كتيبه خطي – سنگ كر و چاه سنگي است. اين قلعه شگفت انگيز بعلت واقع شدن در روي كوه و مجاورت با دو غار تاريخي واز لحاظ سبك معماري و همچنين اشرافيت بر دشت مباركه و زاينده رود بعنوان يكي از بهترين پتانسيلهاي گردشگري شهرستان مباركه محسوب ميگردد.

  – غار تاريخي شماره 1 قلعه بزي

   اين غار تاريخي دركوههاي روستاي حسن آباد قلعه بزي شهر ديزيچه قرار دارد و قدمت آن مربوط به دوران پارينه سنگي است. اين غار تاريخي و شگفت انگيز در مورخه 1384/8/15 به شماره 13650 به ثبت ملي رسيد. پس از تحقيقات بعمل آمده توسط باستانشناسان در سال 1384 ازاين غار تاريخي ، ابزار سنگي گوناگون و استخوانهاي حيوانات از جمله كرگدن ، كه مربوط به دوران پارينه سنگي است كشف گرديد. اين غار از جهت تاريخي بودن و اشرافيت بر دشت مباركه بعنوان يكي از بهترين پتانسيلهاي گردشگري شهرستان محسوب ميگردد.

 – غار تاريخي شماره 2 قلعه بزي

   اين غار تاريخي در كوههاي روستاي حسن آباد قلعه بزي شهر ديزيچه قرار دارد و قدمت آن همزمان با غار شماره 1 مربوط به دوران پارينه سنگي است. اين غار تاريخي در مورخه 1384/8/15 به شماره 13651 به ثبت ملي رسيد. پس از تحقيقات انجام شده توسط باستانشناسان در سال 1384 از اين غار تاريخي ، ابزار سنگي گوناگون و استخوانهاي حيوانات متعدد كه مربوط به دوران پارينه سنگي است كشف گرديد. اين غار نيز از جهت تاريخي و اشرافيت بر دشت مباركه بعنوان يكي از بهترين پتانسيلهاي گردشگري شهرستان محسوب ميگردد.

  – قلعه ورثه ياوري (خان)

   اين قلعه تاريخي در شهر طالخونچه قرار دارد ومساحت آن حدود 7000 متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار است كه در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين قلعه داراي يك خانه بمساحت1500 متر مربع – دو برج كبوتر و هفت برج نگهباني است. اين قلعه به جهت آنكه در ورودي شهر طالخونچه قرار دارد ميتواند بعنوان مكان مناسبي براي جذب گردشگران قرار گيرد.

 – قلعه كاظمي

   اين قلعه تاريخي در شهر طالخونچه قرار دارد و مساحت آن حدود 4000 متر مربع و قدمت آن مربوط به اوايل قاجار است كه در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين قلعه داراي يك خانه به مساحت750 مترمربع و چهار برج نگهباني است. متاسفانه حريم اين قلعه بعلت سهل انگاريهاي صورت گرفته، احداث ساختمانهاي جديد در روبروي آنرا باعث شده است كه بطور كلي نماي بيروني آنرا تهديد ميكند.اين قلعه داراي قابليت توريستي است.

  – مسجد حضرت قائم

   مسجد حضرت قائم در شهر طالخونچه واقع گرديده و مساحت آن 800 متر مربع و قدمت آن بيش از 200 سال است و در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد.اين مسجد بصورت آجري و داراي ستونهاي سنگي  بسيار زيبا است و در سال 1385 توسط سازمان ميراث فرهنگي استان مرمت گرديد.اين مسجد داري قابليتهاي توريستي فرهنگي است. 

 – مسجد امام علي (ع)

   مسجد حضرت علي (ع) در شهر طالخونچه واقع شده است و مساحت آن حدود 120 متر مربع و قدمت آن بيش از 600 سال ميباشد و در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين مسجد داراي چند ستون سنگي زيبا ميباشد. برج كبوتر پنج قلو در پشت مسجد قرار گرفته است و نماي زيبايي به آن داده است.اين مسجد داراي قابليت فرهنگي – مذهبي است.

  – مسجد آجري اراضي

   اين مسجد تاريخي در روستاي اراضي زيباشهر واقع شده است و مساحت آن حدود 200 متر مربع و قدمت آن حدود 700 سال ميباشد. اين مسجدتاريخي در مورخه 85/12/28 بشماره 18763 به ثبت ملي آثار تاريخي رسيد. اين مسجد زيبا كه از جنس آجر ساخته شده است در سال 1385 توسط سازمان ميراث فرهنگي استان مرمت گرديد.اين مسجد داري قابليتهاي توريستي – فرهنگي است.

  – خانه اربابي زيباشهر

   خانه اربابي زيباشهر در محله خولنجان واقع شده و مساحت آن حدود 3500 متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار- پهلوي است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين خانه داراي تزئيناتي از قبيل سرستون، پاستون،سردر، تزئينات گچبري و آينه كاري ميباشد. اين خانه زيبا ماهيانه پذيراي تعدادي گردشگر است و داراي قابليت توريستي –  فرهنگي ميباشد. 

 –برج كبوتر چهار قلو

   اين برج كبوتر در محله خولنجان زيباشهر واقع شده و مساحت آن حدود 300 متر مربع و قدمت آن مربوط به عهد قاجار است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. در زير اين برج يك خانه قرار دارد و داراي تزئينات سردر وتاج برج است . اين برج كبوتر زيبا توسط شهرداري زيباشهر خريداري و بطور كامل مرمت گرديد. بهترين كاربري اين برج كبوتراحداث موزه در آن است و بصورت ماهيانه تعدادي از گردشگران از آن ديدن مي نمايند.

  – برج كبوتر هيجده  قلو

   اين برج كبوتر در محله لنج زيباشهر واقع شده و مساحت آن حدود 80 مترمربع و ارتفاع آن 10 متر و قدمت آن حدود 100 سال است و در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد.اين برج كبوتر در نوع خود بسيار زيبا و بي نظير ميباشد . متاسفانه اين اثر تاريخي بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است و بايد جهت مرمت آن اقدام گردد.اين برج كبوتر بعلت كم نظير بودن داراي قابليتهاي فراوان در زمينه گردشگري است.

 – برج كبوتر ده قلو

   اين برج كبوتر در محله لنج زيباشهر واقع گرديده و مساحت آن حدود 48 متر مربع و ارتفاع آن 9 متر و قدمت آن حدود 110سال است و در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد اين برج كبوتر نيز در نوع خود زيبا و كم نظير ميباشد. متاسفانه اين بناي تاريخي نيز بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است و در جهت مرمت آن بايد اقدام گردد. اين برج كبوتر نيز داراي قابليتهاي گردشگري ميباشد.

 – خانه اربابي كركوند

   خانه اربابي شهر كركوند داراي 750 متر مربع وسعت و قدمتي مربوط به دوران قاجار است. اين خانه در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين خانه زيبا توسط شهرداري كركوند خريداري و با كمك و همكاري سازمان ميراث فرهنگي در حال مرمت ميباشد. كاربري در نظر گرفته شده براي اين خانه تاريخي احداث خانه فرهنگ توسط شهرداري كركوند ميباشد. اين خانه تاريخي ماهيانه پذيراي تعدادي از گردشگران است و قابليت خوبي در راستاي جذب گردشگر دارا  است.