مجوز بی‌بی‌سی خبرساز شد/ هشدار روزنامه‌نگار آمریکایی درباره آژانس

خبرگزاری مهر – گروه فرهنگ: مرور اخبار مهم حوزه رسانه را در هفته‌ای که گذشت با نگاهی به تصمیمات این هفته هیئت نظارت بر مطبوعات که به بررسی عملکرد رسانه‌های مکتوب و الکترونیک در خصوص مذاکرات هسته‌ای اختصاص داشت، آغاز می‌کنیم.

در این جلسه، هیئت نظارت بر مطبوعات با توجه به تبصره «٢» ماده «٥» قانون مطبوعات و همچنین بند «۸» ماده «۶»، حکم به توقیف هفته‌نامه «٩ دی» به مدیرمسئولی حجت‌الاسلام حمید رسایی داد و پرونده آن را هم به دادگاه ارجاع داد.

تبصره ۲ ماده ۵ قانون مطبوعات می‌گوید: مصوبات شورای عالی امنیت ملی برای مطبوعات لازم‌الاتباع است. در صورت تخلف، دادگاه می‌تواند نشریه متخلف را موقتاً تا دو ماه‌ توقیف و پرونده را خارج از نوبت رسیدگی کند.

همچنین بند ۸ ماده ۶ همین قانون ناظر بر «افترا به مقامات، نهادها، ارگان‌ها و هر یک از افراد کشور و توهین به اشخاص حقیقی و حقوقی که حرمت شرعی دارند، اگر چه از طریق انتشار‌ عکس یا کاریکاتور باشد» است.

در جلسه صبح دوشنبه هیئت نظارت بر مطبوعات، همچنین مقرر شد بابت برخی تیترها و مطالب روزنامه «کیهان» و پایگاه اطلاع رسانی «رجانیوز» به این رسانه ها تذکر داده شود. این هیئت به نشریه «پدیده امروز» هم بابت استفاده ابزاری از تصاویر چهره‌های هنری تذکر داد.

واکنش کنایه‌آمیز کیهان یک روز بعد از دریافت تذکر از هیأت نظارت بر مطبوعات

هیات نظارت بر مطبوعات همچنین از رسانه‌ها خواست «به منظور حفظ و گسترش کارویژه‌های نظارتی خود و جلوگیری از رفتارهایی که به نام نقد، عملا موجب تحدید رسانه‌ها می‌شود به منافع و امنیت ملی توجه داشته باشند و نقدها را در چارچوب آزادی مسئولانه دنبال کنند تا نشاط رسانه‌ای و اجتماعی آسیب نبیند».

در جلسه یادشده البته با تقاضای انتشار ٦١ نشریه اعم از سراسری، منطقه ای، استانی و محلی و پایگاه خبری و همچنین تقاضای تغییر وضعیت ١٨ رسانه موافقت شد.

صدور مجوز فعالیت محدود برای بی‌بی‌سی

اما بشنوید از صدور مجوز فعالیت یک هفته‌ای برای شبکه تلویزیونی بی بی سی. حسین نوش‌آبادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعلام این خبر، در عین حال گفت: بحث بازگشایی دفتر بی بی سی در تهران فعلاً مطرح نیست بلکه تنها یک مجوز محدود برای یک فعالیت خبری یک هفته‌ای با هدف تهیه گزارشی موردی پیرامون موضوع هسته‌ای به BBC WORLD داده شده است.

وی تاکید کرد: این مجوز در پی درخواست این شبکه خبری تلویزیونی و از سوی کمیته‌ای سه جانبه متشکل از نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت امور خارجه و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی داده شده و مقرر شده است که با رعایت تمامی جوانب و شئونات مورد نظر نظام جمهوری اسلامی ایران و فعالیت رسانه‌ای تعریف شده در کشور باشد.

نوش‌آبادی با بیان اینکه BBC WORLD پیش از این هم در ایران فعالیت داشته و حتی در دولت قبل هم این فعالیت برقرار بوده است، گفت: این شبکه خبری تلویزیونی در تهران دفتر دارد ولی فعالیت آن چند سال پیش به حالت تعلیق درآمد. اینکه گفته شده وزارت ارشاد از فعالیت دفتر این شبکه در تهران، رفع تعلیق کرده است؛  صحت ندارد. این موضوع فعلاً هم مطرح نیست و در دستور کار ما قرار ندارد.

سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: بر اساس این مجوز محدود و یک هفته‌ای که مربوط به هفته آخر مرداد است، یک تیم خبری هلندی با مجوز فعالیت برای BBC WORLD و با هدف تهیه گزارش‌هایی پیرامون موضوع هسته‌ای به ایران خواهند آمد و همانطور که گفتم این موضوع با رعایت تمامی جوانب امنیتی و با تاکید بر دوری از سیاه‌نمایی و صرفاً در جهت انعکاس واقعیت‌ها در خصوص این موضوع خواهد بود.

این مقام مسئول در وزارت ارشاد با اشاره به فعالیت رسانه‌های متعدد خارجی در ایران که بسیاری از آنها در تهران هم دفتر دارند، صدور هر گونه مجوز به شبکه فارسی زبان بی بی سی را تکذیب و تاکید کرد: بی بی سی فارسی در تهران دفتر ندارد. ضمن اینکه فعالیت‌های این شبکه در راستای انعکاس واقعیت‌های جامعه ایران نبوده و هیچگونه مجوزی برای فعالیت به این شبکه داده نشده است.

کدام رسانه‌های خارجی برای فعالیت موقت در ایران مجوز گرفتند؟

تنها ساعاتی پس از انتشار این خبر، فهرست ۱۷ رسانه خارجی غیرمقیم که برای فعالیت موقت در مردادماه از اداره کل رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز دریافت کرده‌اند، از سوی وزارت ارشاد به شرح زیر اعلام شد:

در حال حاضر ۱۴۱ رسانه بین‌المللی دارای دفتر نمایندگی فعال در ایران هستند و رسانه‌های دیگری که در ایران دفتر ندارند، بنابر تقاضا، مجوز فعالیت زمان دار دریافت می‌کنند. بر اساس اعلام اداره کل رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این مجوزها حسب تقاضای رسانه‌ها، در اسرع وقت رسیدگی می‌شود؛ در مواردی پاسخ منفی یا مشروط داده می‌شود و در مواردی با درخواست آنها به صورت مجوز موقت زمان‌دار، موافقت می‌شود.

نظر روزنامه‌نگار آمریکایی درباره نحوه مواجهه ایرانی‌ها با بازرسی‌های آژانس

در هفته‌ای که گذشت، ریس ارلیک روزنامه‌نگار آمریکایی به تهران آمد و در نشست رونمایی از ترجمه فارسی کتاب مشترکش با نورمن سولومون یعنی «حمله به عراق؛ آنچه رسانه‌ها به شما نگفتند» شرکت کرد. در این نشست ارلیک با اشاره به سفر خود به همراه سولومون به کشور عراق در اواخر سال ۲۰۰۲، اظهار کرد: در این سفر نیت ما این بود که کتابی درباره تصورات غلطی که درباره عراق در جامعه جهانی وجود داشت بنویسیم.

به گفته وی، اصل کتاب راوی مساله دروغ آمریکا درباره سلاح های کشتتار جمعی عراق و مقاومت مردم این کشور در مقابل تجاوز آمریکا بود که بعدها با موخره‌ای از «شان پن» نیز همراه شد. آنها سعی داشند بر اساس واقعیت، آنچه واقعاً رخ داده را روایت کنند و بگویند که چطور دولت آمریکا افکار عمومی خودش را برای جنگ آماده کرده و می‌کند؟

ارلیک ادامه داد: الان آمریکا ۱۵ سال است که در مورد ساخت بمب اتم توسط ایران پروپاگاندا می‌کند و همه می دانیم که ایران چنین قصدی ندارد اما این واقعیت برای آمریکا هیچ اهمیتی ندارد. وقتی من به آنها سیاسیون آمریکا می گوییم که ایران نه تنها برنامه سه تا شش ساله که اصلا برنامه ای برای دسترسی به بمب اتمی ندارد طوری نگاهمان می کنند که انگار من از فضا یا مریخ آمده ام. با این حال خوشحالم که امروزه این پروپاگاندا با امضاء توافق متوقف شده است و اکثریت مردم آمریکا نیز از آن حمایت می کنند.

ارلیک در پاسخ به این سوال اینکه وقتی کنگره و سنای آمریکا ساز مخالفت با توافق وین را کوک می کند و دولت آمریکا ساز موافق؛  مردم ایران باید کدام یک از آنها را نماینده مردم آمریکا بدانند؟، اظهار کرد: نظر سنجی ها در این زمینه متفاوت است و آخرین آن نشان داده که ۵۵ درصد مردم آمریکا موافق این توافق هستند. تلاش های جمهوری خواهان برای زمین زدن این توافق بیشتر اقدامی است که سعی دارد خوشامد جناح راست افزاطی و اسرائیل را جلب کند.

به گفته این روزنامه‌نگار آمریکایی، در حال حاضر کنگره آمریکا رای کافی برای تصویب نکردن توافق را ندارد و حداقل ۶۶ رای برای این کار کم دارد. با این حال اوباما نیز گفته که اگر این توافق تصویب نشود آن تصمیم را وتو می کند.  رای مردم آمریکا به جمهوری خواهان در انتخابات سنا و کنگره به عصبانیت آنها از اوباما و اقداماتش باز می‌گشت و ربطی به ایران نداشت با این حال باید فراموش نکرد که آرا انتخاباتی در آمریکا موضوعی حساس در میان مردم است و اگر آنها از مساله ای عصبانی شوند بلافاصله با رای به حزب مخالف این مساله را نشان می‌دهند.

این روزنامه نگار آمریکایی در مورد تاثیر فعلی فضای سیاسی و رسانه ای آمریکا در تغییر نگاه مردم این کشور به توافق اتمی با ایران نیز گفت: شش ماه قبل تر که تفاهمی مقدماتی با ایران به دست آمد، ایالات متحده بر مساله پی. ام. دی اصرار داشت، در عمل اما غیر ممکن بود که ایران بتواند اثبات کند در هیچ سایت نظامی در حال ساخت بمب اتمی نیست. هر تاسیساتی را هم که اجازه بازدید می دادید دوباره اسم از جای دیگری می بردند و در نهایت مقاومت ایران هم کار را به جایی می‌رساند که آنها مدعی ساخت بمب توسط ایران شوند و البته برای این منظور برخی اطلاعات کسب شده در بازدیدهایشان را نیز به رسانه هایشان درز می دادند تا به تحقق این هدفشان کمک کنند.

وی افزود: ایران باید به فکر واکنش های سریع در مقابل این رفتارها باشد و زمینه‌ای فراهم کند تا دروغ گویی غرب برای همه اثبات شود چون شیوه غرب در دروغ پردازی تکرار وسیع برای پذیرش یک دروغ است.

ریس ارلیک درباره میزان احتمال جاسوسی غرب از ایران به واسطه بازدید از تاسیسات اتمی گفت: این اتفاق در عراق افتاد و بازرس‌ها عملا به دنبال جمع آوری اطلاعات برای آمریکا افتادند.  ایران باید مواظب این مساله باشد و البته این را هم باید بگویم که با شکست تحریم ها دیگر نمی شود انتظار داشت که آنها بتوانند با همان سرعت قبلی جایگزین شوند.

این روزنامه نگار آمریکایی در بخش دیگری از این نشست درباره بازخوردهای انتشار کتاب خود در آمریکا نیز گفت: کتاب پس از انتشار پرفروش شد اما جریان‌های رسانه‌ای آمریکا این کتاب را بایکوت کردند. بخشی از این اتفاق هم به دفاع آنها از خودشان باز می گشت که در کتاب مورد نقد قرار گرفته بود. حتی دوست دیگرم که تا پیش از این بسیار به CNN و CBS و NBC دعوت می شد را نیز دیگر به برنامه ها راه ندادند. با این حال من معتقدم که این جنگ و تلفاتش توانست نظر مردم آمریکا را نسبت به خود تغییر دهد.

در آستانه روز خبرنگار، نشست «روزنامه‌نگاران؛ نیازهای حرفه‌ای، مسائل اجتماعی» با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار می‌شود. این نشست جمعه ۱۵ مرداد از ساعت ۱۸ تا ۲۲ با حضور علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و هادی خانیکی رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در محل مجموعه فرهنگی ورزشی تلاش در تهران برگزار می‌شود.

در خبری دیگر مربوط به همین مناسبت، مراسم روز خبرنگار با حضور وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و امور خارجه از ساعت ۹ تا ۱۳ روز شنبه هفته آینده ۱۷ مرداد در تالار وحدت در تهران برگزار می‌شود.

استادان ارتباطات و رسانه‌ها، مدیران ارشد رسانه‌های چاپی و الکترونیک، رئیسان تشکل‌های مدیریتی و روزنامه‌نگاری، سردبیران رسانه‌های اصلی (روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و خبرگزاری‌ها)، خبرنگاران حوزه دولت و برنامه جامع هسته‌ای، فعالان صنعت رسانه، مدیران خانه‌های مطبوعات و روابط عمومی دستگاه‌های و نهادهای اجرایی در این همایش شرکت می‌کنند.

بنا بر همین گزارش، پس از آئین گشایش همایش علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین انتظامی معاون امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی و سید رضا صالحی امیری رئیس  سازمان کتابخانه و اسناد ملی سخنرانی خواهند داشت. همچنین در این مراسم، نشست‌های تخصصیِ چالش‌های قانونی خبرنگاری در رسانه‌های ایران نیز با حضور اساتید و صاحبنظران حوزه رسانه برگزار می‌شود.