موزه موسیقی «صبا» در معرض نابودی قرار گرفت/سازها و اسناد در خطرند

حمیدرضا شبابی مدیر موزه موسیقی صبا درباره وضعیت این موزه به خبرنگار مهر گفت: از سال ۸۸ که موزه موسیقی صبا بعد از انجام عملیات بازسازی بازگشایی شد تعمیرات مختصری در این مکان انجام گرفت، اما به دلیل اینکه پشتیبانی کافی اتفاق نیفتاد این موزه دچار آسیب های بسیار جدی شد و می توان گفت که طی ماه های اخیر کاملاً بلا استفاده و در معرض تخریب جدی قرار دارد.

وی ادامه داد: طی روزهای گذشته مکاتباتی با مدیران پشتیبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام داده‌ایم تا هرچه زودتر بازسازی و مرمت این موزه ارزشمند انجام پذیرد. دوستان در این مورد قول های مساعدی داده اند و امیدواریم این قول ها هرچه زودتر به مرحله اجرایی برسد زیرا ما بر این باوریم که موزه موسیقی صبا از جمله موزه های منحصر به فرد شهر تهران است که می تواند کاربردهای زیادی داشته باشد.

می توانستیم چند صد بازدیدکننده داشته باشیم اما…

مدیر موزه موسیقی صبا بیان کرد: هم اکنون تمامی اتاق‌ها و واحدهای مختلف موزه نیازمند رنگ آمیزی، مرمت و بهسازی است. هم اکنون تمامی کولرها و سیستم های گرمایشی و سرمایشی این مجموعه به طور کلی خراب شده و نیازمند این هستیم که هرچه سریعتر این نقطعه ضعف ها مرتفع شود.

وی با اشاره به اهمیت موزه‌داری و خانه ها و اماکنی که هنرمندان برجسته کشورمان در آن زندگی می کردند، توضیح داد: موزه استاد صبا و مراکز مشابه باید نه تنها هر روزه میزبان چندین بازدیدکننده باشند بلکه باید به عنوان یک دانشگاه و یک مرکز پژوهشی فعال هر روزه میزبان تعداد زیادی از هنرمندان و علاقه مندان به موسیقی باشند. این موزه در سال‌های گذشته که فعالیت بیشتری داشت به بهانه سالروز تولد یا درگذشت استاد صبا برنامه های ویژه ای را برگزار می کرد که جان تازه‌ای به این فضا می داد.

سازهای استاد صبا هنوز قابلیت نوازندگی دارند

شبابی بیان کرد: تعدادی از سازهای استاد صبا که در این موزه نگهداری می شود هنوز قابلیت نوازندگی دارند. این یکی از برنامه های رایج «خانه موزه» های این چنینی است که در هر مقطع زمانی برخی از این سازها را از مخزن ها بیرون می آورند و در کنار برنامه هایی که برگزار می شود نوازنده ای که از شاگردان و دوستان استادان بوده به نوازندگی مشغول می شود اما تمامی این موارد منوط به اختصاص حداقل بودجه است که لازم است از طریق نهادهای مربوط به این موزه ها اختصاص داده شود. ما باید بدانیم هزینه ای که برای موزه ها پرداخت می شود، می تواند تا سال‌ها به عنوان خدمتی ماندگار در عرصه فرهنگ و هنر برای یک مدیر فرهنگی بماند.

مدیر موزه موسیقی صبا با انتقاد از نابسامانی سیستم گردشگری شهری گفت: مطمئن باشید مردم هیچ مشکلی برای بازدید از موزه ها ندارند و تا آنجا که من می دانم با عشق و علاقه برای دیدن اماکن تاریخی و خانه موزه ها حضور پیدا می کنند اما به نظر من این مدیریت مناسب است که باید با در اختیار گذاشتن امکانات، موزه های این چنینی را از حالت غیر فعال خارج کند. باور کنید این موزه ها با خون و دل راه اندازی شده‌اند و این مایه ناراحتی فراوان است که حالا در معرض تخریب قرار گرفته‌اند.

وی در بخش پایانی صحبت های خود گفت: رقمی که باید برای بازسازی و بهسازی موزه موسیقی استاد صبا اختصاص پیدا کند به هیچ عنوان قابل قیاس با هزینه های هنگفتی که در موارد دیگر صرف می شود، نیست. من از مدیران و افرادی که می توانند در این زمینه کمک هایی داشته باشند خواهش می کنم تا هر چه زودتر از خاموش شدن شعله کم‌سوی شمعی که برای موزه موسیقی استاد صبا روشن شده جلوگیری کنند.

با هزینه شخصی جلوی تخریب را گرفتیم

پیروز ارجمند مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در گفتگوی امروز خود با خبرنگار مهر با تایید تخریب جدی بنای خانه موزه استاد صبا گفت: مجموعه موزه موسیقی صبا در ابتدای تاسیس تنها موزه موسیقی یک هنرمند صاحب نام عرصه موسیقی بود که بعد از درگذشت این استاد فقید موسیقی ایرانی با تمام وسایل و سازهایی که این هنرمند در اختیار داشت به وزارت فرهنگ وقت اهدا شد و بعد از آن بود که از سال ۵۳ به شکل موزه در آمد و در سال ۷۱ نیز همانطور که همه می دانند به عنوان میراث ملی ثبت شد، البته این موزه در سال ۸۱ با هدف مرمت و بازسازی تعطیل شد که متاسفانه به دلیل برخی از کم توجهی های وزارت ارشاد و البته دلیل کمبود بودجه، پروژه بازسازی آن نیز متوقف شد.

وی ادامه داد: متاسفانه به دلیل همین کم توجهی های بود که بخشی از ساختمان موزه در مقطعی ریزش کرد. این اتفاق باعث شد که تعدادی زیادی از وسایل استاد صبا نیز تخریب شود اما خوشبختانه بعد از گذشت هشت سال به همت آقای شبابی و تعدادی دیگر از  مدیران، این «خانه موزه» در مرداد سال ۸۸ با برگزاری یک مراسم ویژه با حضور تعدادی از هنرمندان، مجددا بازگشایی شد. البته با بازگشایی این مکان هنری این امیدواری به وجود آمد که دیگر شاهد کم توجهی مسوولان و هنرمندان در این زمینه نباشیم، اما متاسفانه طی ماه‌های گذشته اتفاقاتی به دلیل کم توجهی مسئولان رخ داده که ساختمان این بنای تاریخی را به شدت در معرض تخریب و همچنین نابودی اسنادی قرار داده که هر کدام می تواند بخشی از تاریخ این سرزمین را رقم بزند.

خیلی تذکر دادم اما کسی گوش نکرد

این آهنگساز و نوازنده بیان کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر ساختمان موزه موسیقی صبا دچار فرسودگی شدیدی شده، ضمن اینکه لوله کشی ساختمان هم به قدری دچار فرسودگی شده که هر لحظه امکان ترکیدگی لوله ها وجود دارد و بیم این می رود که به دلیل همین کم توجهی ها شاهد تخریب بخش های مهمی از ساختمان باشیم. نکته جالب توجه ماجرا اینجاست که در این مدت که بنده به دلیل سمت شغلی خودم به نوعی نظارت و کارهای مدیریتی این مکان را انجام دادم شاهد قطعی برق به دلیل پرداخت نکردن قبض‌ها بودم که به هر ترتیب با هزینه های شخصی آقای شبابی و بنده این هزینه ها پرداخت می شد. البته همه می دانیم با این مبالغ اندکی که به صورت شخصی پرداخت شده واقعا نمی توان یک موزه را اداره کرد.

مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در مدت مدیریت خود در دفتر موسیقی نامه های زیادی را برای توجه بیشتر به این مکان به شهرداری منطقه ۱۲ و معاون هنری وزیر ارشاد ارسال کرده است، تصریح کرد: ما در این نامه مکررا اعلام کردیم که این ساختمان به شدت در معرض خطر است و هر لحظه امکان فرو ریختن دیوارهای موزه و تخریب سازها نیز وجود دارد. این مکان حتی در بخش حراست و انتظامات نیز با مشکلات زیادی روبه روست و من با وجود اینکه بارها و بارها به دوستان در این مورد تذکر دادم هیچ اتفاقی نیفتاد. البته من برای بازسازی این مکان ارزشمند طرح خوبی داشتم که منجر به احیا و توجه بیشتر به مکتب استاد صبا می شد، اما متاسفانه این هدف در همان نقطه ایده آل باقی ماند.

موزه ای که در خطر نابودی کامل قرار دارد

ارجمند در پایان تصریح کرد: خانه موزه استاد صبا در خطر نابودی کامل است. این خانه میراث معنوی و ملی موسیقی ایرانی است که باید حفظ شود.

موزه صبا یکی از موزه های کوچک است که در خیابان ظهیرالاسلام تهران قرار دارد. این موزه هنری خانه شخصی استاد ابوالحسن صبا آهنگساز و نوازنده موسیقی ایرانی است که بر اساس وصیت او در ۲۹ آبان سال ۵۳ توسط دانشکده هنرهای زیبا به موزه تبدیل شد. این مجموعه توسط دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می شود.

 نمایش سازها، لوازم شخصی و آثار دست نویس استاد صبا و مجموعه تندیس های مومی و لباس های محلی سنتی ایران قدیم بخش های مختلف این موزه را تشکیل می دهد.