در محیط زندگی ما مواد شیمیایی وجود دارند که عدم آشنایی با آنها و یا روشهای مقابله با این مواد، سلامت انسانها را به خطر میاندازد و آنها را در معرض ابتلا به انواع بیماریها قرارمیدهد.
به گزارش سایت شمس شهرستان مبارکه و به نقل از ایسنا، گروه تحقیق زیستمحیطی (EWG) در آمریکا در همین رابطه و با هدف آموزش و اطلاعرسانی به مردم در مورد مواد شیمیایی که فعالیت هورمونهای بدن را مختل میکنند فهرستی از این مواد را منتشر کرده است.
برخی از این مواد شیمیایی با تاثیرگذاری روی هورمونها یا شبیه ساختن خود به هورمونهای موجود در بدن انسان میتوانند مشکلاتی را برای دستگاهها و عملکردهای اصلی بدن بوجود آورند و فرد را به بیماریهایی همچون فشارخون بالا، سرطان، آسیب مغزی و نازایی مبتلا سازند.
به گزارش ایسنا به نقل از لایوساینس، گروه تحقیق زیستمحیطی با اشاره به برخی از مواد شیمیایی مختلکننده فعالیت غدد درونریز بدن به روشهایی موثر برای به حداقل رساندن میزان تماس با این قبیل مواد اشاره کرده که به شرح زیر است:
– بیسفنول ای: جای تعجب ندارد که BPA یا «بیسفنول ای» در جایگاه نخست فهرست مواد شیمیایی مختلکننده کارکرد غدد درونریز بدن قرار گیرد. تماس با این ماده شیمیایی با ابتلا به سرطان سینه، مشکلات نازایی، چاقی، آسم، پوسیدگی دندان و بیماریهای قلبی مرتبط است. بیسفنول ای که معمولا در مواد پلاستیکی یافت میشود با شبیه ساختن خود به هورمون استروژن در سیستم بدن مشکل بوجود میآورد. بررسیها نشان میدهد در بیش از 90 درصد بدن آمریکاییها ماده شیمیایی بیسفنول ای وجود دارد.
یکی از بهترین روشها برای مقابله با این ماده شیمیایی دوری کردن از مواد پلاستیکی، انتخاب مواد خوراکی کنسرو شده و استفاده از بطریهای آب شیشهای است.
– دیوکسین: دیوکسین محصول جانبی بسیاری از فرآیندهای صنعتی است که شامل عمل احتراق میشوند. این ماده همچنین میتواند از طریق عوامل طبیعی همچون فوران آتشفشان یا آتشسوزی جنگلها پدید آید. ماده شیمیایی دیوکسین با انباشته شدن در بافتهای چربی حیوانات خود را به چرخه غذایی انسانها میرساند. انسانها با مصرف گوشت قرمز و محصولات لبنی، گوشت ماهی و صدفداران در معرض آلودگی با این ماده شیمیایی قرار میگیرند. دیوکسین میتواند با وارد شدن به بدن در سیگنالهای هورمونهای جنسی اختلال ایجاد کند و به مشکلاتی از قبیل نازایی، اختلال سیستم عصبی، سرطان و آسیبهای پوستی منجر شود.
به دلیل وفور ماده شیمیایی دیوکسین در محیط زیست، دوری کردن از آن مشکل است اما بهترین شیوه برای محدود ساختن تماس با این ماده، کاهش مصرف گوشت قرمز، ماهی و محصولات لبنی است.
– آترازین: این ماده شیمیایی معمولا در سموم علفکش کشاورزی استفاده میشود. آترازین علاوه بر نابود ساختن علفهای هرز به مابقی محیط زیست هم آسیب میرساند. با اسپری شدن آترازین روی محصولات کشاورزی، این ماده مسیر خود را برای نفوذ در منابع آبی مورد استفاده انسان و حیوانات پیدا میکند. مطالعات نشان میدهد حتی میزان پایینی از این ماده شیمیایی میتواند جنسیت قورباغه نر را به ماده تبدیل کند. این ماده شیمیایی همچنین با بروز نارساییهای مادرزادی، تومورهای سینه، اختلالات پروستات و تاخیر در بلوغ مرتبط است.
برای دوری کردن از ماده شیمیایی آترازین میتوان با نصب فیلتر آب، آن را از آب آشامیدنی جدا کرد یا با خرید محصولات ارگانیک آن را از محیط خانه و محیط زیست دور ساخت.
– فتالات: این ماده شیمیایی در تولید محصولات مختلف از لاک ناخن گرفته تا عنصر انعطافدهنده در پلاستیک موجود در کرکرههای پنجره کاربرد دارد. کارکرد این ماده شیمیایی منعطف ساختن مواد پلاستیکی است اما بر سلامت انسان تاثیر منفی دارد. تا به امروز نقش فتالات در بروز مشکلاتی چون فشارخون بالا، نازایی، چاقی، نارسایی مادرزادی، نارسایی تیروئید و دیابت تایید شده است.
برای دوری کردن از این ماده شیمیایی باید از بکار بردن پلاستیکهایی با علامت بازیافتی 3# پرهیز کرد زیرا این نوع پلاستیکها از پلیوینیل کلراید (PVC) و فتالات ساخته شدهاند. در هنگام خرید مواد آرایشی نیز چک کردن مارک محصول و خودداری از مواد آرایشی حاوی فتالات توصیه میشود.
– پرکلرات: آیا میدانید که ترکیبهای موجود در سوخت موشک و وسایل آتشبازی چگونه ممکن است به ذخایر آبی نفوذ کنند؟ آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا در سال 2011 میلادی تصمیم گرفت میزان پرکلرات را طبق قانون سلامت آب شرب تنظیم کند اما از آنجا که در گذشته این قانون رعایت نمیشد اکنون در آب آشامیدنی 35 ایالت این کشور و برخی محصولات لبنی و گیاهی، این ترکیب شیمیایی یافت میشود. پرکلرات ممکن است به آسیب غده تیروئید و عقبافتادگی رشدی در کودکان منجر شود.
برای حفاظت بدن در برابر پرکلرات میتوان از فیلتر اُسمُز وارونه در مخزن آب آشامیدنی استفاده کرد تا این ماده شیمیایی را خارج کند.
– ترکیب ضدحریق: ترکیبات ضدحریق که در بسیاری از محصولات خانگی استفاده میشوند مدت طولانی در محیط زیست باقی میمانند به همین دلیل هرچند استفاده از برخی از انواع سمیتر آن مدتی است که ممنوع شده اما همچنان در محیط زیست وجود دارد و به دلیل مقاومت شدیدی که دارد حتی در سالهای آینده نیز به آلوده کردن آب و مواد خوراکی ادامه میدهد.
هرچند دوری کردن به طور کامل از ترکیبات ضدحریق تقریبا غیرممکن است اما میتوان سطح آن را در خانه با گردگیری کردن مرتب و استفاده از جاروبرقیهای دارای فیلتر HEPA به حداقل رساند.
– سرب: از سالها پیش فلز سرب از گازوئیل و رنگهای نقاشی حذف شده اما دیوارهای برخی خانههای قدیمی با رنگهای سربی رنگآمیزی شدهاند که همین امر موجب میشود کودکان به راحتی در تماس با این فلز قرار گیرند. مسمومیت ناشی از سرب یکی از عوامل بروز مشکلات عمده در سلامت بدن از قبیل آسیب مغزی، کاهش ضریب هوشی، از دست دادن شنوایی، فشارخون بالا، آسیب به کلیهها و سیستم عصبی است.
در صورتی که دیوارهای خانه با رنگهای سربی رنگآمیزی شدهاند با گردگیری مرتب و کشیدن جاروبرقی میتوان از انباشت فلز سرب در فضای اطراف خانه جلوگیری کرد. همچنین میتوان با استفاده از فیلتر آب، سرب را از آب آشامیدنی پاک ساخت.
– آرسنیک: کنترل سطح آرسنیک موجود در مواد خوراکی کار دشواری است زیرا برخی مواد خوراکی حاوی آرسنیک ارگانیک هستند که به طور طبیعی اتفاق میافتد در حالی که در برخی مواد خوراکی، آرسنیک غیرارگانیک وجود دارد که ترکیبی ساختگی موجود در حشرهکشهاست و این نوع غیرارگانیک است که به بروز سرطانهای پوست، ریه، مثانه، دیابت و بیماری قلبی عروقی منجر میشود.
با استفاده از فیلتر آب میتوان میزان آرسنیک موجود در آب را کاهش داد.
– جیوه: یکی از حقایق غمانگیز زندگی مدرن این است که حتی سالمترین مواد خوراکی موجود برای بشر امروزی همچون غذاهای دریایی به جیوه سنگین آلوده هستند. بررسیهای جدید نشان میدهد که هشت درصد ماهیهای جهان به جیوه آلوده هستند. بیشتر آلودگی جیوه از زغال تاسیسات کارخانهها ناشی میشود هرچند این فلز یکی از محصولات جانبی معادن طلا، تولید سیمان، آهن و فولاد نیز به حساب میآید.
مسمومیت جیوه میتواند به اختلالات و مشکلاتی همچون عدم رشد جنین، نارسایی کلیوی، ریزش مو و ضعف شدید ماهیچهها منجر شود.
– ماده شیمیایی پرفلورینیت: ماده شیمیایی پرفلورینیت (PFC) ترکیبی است که در ساخت ظروف نچسب و دیگر محصولات ضد آب و ضد رنگ استفاده میشود. تماس زیاد و طولانی مدت با این ماده شیمیایی به عقبافتادگی عصبشناختی، کاهش تعداد اسپرمها، تاخیر در بلوغ و نازایی منجر میشود.
– حشرهکش ارگانوفسفات: حشرهکشهای ارگانوفسفات از نظر شیمیایی برای حمله به سیستم عصبی حشرات تولید میشوند که میتوانند تاثیرات خطرناکی بر بدن داشته باشند و به بروز اختلالات عصبشناختی و دیگر نارساییها در بدن انسان همچون اختلال کم توجهی – بیش فعالی، کاهش ضریب هوشی و عقب افتادگی در رشد منجر شوند.
– گلیکول اترها: این ترکیبات شیمیایی در رنگهای نقاشی، پاککنندهها، روغن ترمز و برخی لوازم آرایشی یافت میشوند که تماس طولانی با آنها میتواند با بروز مشکلاتی در رشد جنین، ناباروری در مردان، آسم و آلرژی مرتبط باشد.
