امسال چند کتاب زیر تیغ ممیزی ماند؟/ واکنش معاون وزیر به خبرسازی نامحرمان نفوذی

به گزارش خبرآنلاین، صبح امروز نشست فصلی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با خبرنگاران برگزار شد. سیدعباس صالحی در این نشست رویکردهای این معاونت در دوره اخیر را اعلام کرد و گفت: شفافیت‌های کارکردی از جمله رویکردهای ما است؛ به همین منظور می‌کوشیم هزینه‌ کرد نمایشگاه کتاب تهران سال آینده را در پایان مدت برپایی آن اعلام کنیم.

صالحی با بیان اینکه وظیفه ما این است که با رسانه‌ها به صورت مداوم ارتباط داشته باشیم، بحث دیپلماسی فرهنگی در حوزه نشر و کتاب را رویکرد نخست این معاونت عنوان کرد و گفت: تقریبا تا پایان سال تعداد آمار حضور ایران در نمایشگاه‌های کتاب خارجی به 14 نمایشگاه کتاب می‌رسد.

مهمان ویژه مسکو 2015
وی با بیان این‌که حضور ایران به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب مسکو در سال 2015 قطعی شده است، گفت: این نمایشگاه مهم و معتبر در سطح جهانی و محتوایی است. در این باره ستادی شکل گرفته تا حضور ما جدی‌تر باشد چرا که پل ارتباطی خوبی برای گفتمان فرهنگی محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: برای سال آینده دو کشور عمان و تاجیکستان کاندیدای عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران هستند که در حال وصول برنامه‌هایشان هستیم. هر دو کشور مزیت‌هایی دارند اما نظر شورای سیاستگذاری‌ تعیین کننده است.

برنامه ها منهای دولتی ها

صالحی با بیان این‌که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد به منظور کاهش تصدیگری‌ها تاکنون هشت تفاهمنامه با سازمان‌ها و نهادهای مختلف امضاء کرده است، گفت: هم افزایی که میان معاونت فرهنگی ارشاد با سایر سازمان‌ها و نهادها در این دوره وجود دارد، قابل مقایسه با دوره‌های قبلی نیست.

صالحی با اشاره به نمایشگاه‌های استانی کتاب سال جاری، گفت: تاکنون در 20 استان توسط مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و تشکل‌های نشر نمایشگاه کتاب برگزار شده که در هر نمایشگاه به طور متوسط 360 ناشر با 43 هزار عنوان کتاب حضور داشتند. همچنین در این نمایشگاه‌ها حدود یک میلیارد تومان بُن کتاب توزیع شده است.
شفافیت در اعلام هزینه ها
وی با اشاره به رویکرد شفافیت‌سازی عملکردهای معاونت فرهنگی ارشاد در دوره جدید، اظهار کرد: ما تلاش کردیم که خودمان را در فضای شیشه‌ای‌تر مقابل اهالی فرهنگ و رسانه قرار دهیم. به طور مثال در بحث کمیته خرید کتاب شفافیت صورت گرفت. همچنین اسامی داوران کتاب سال و جایزه جهانی کتاب سال اعلام شد.

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد:در تلاشیم شفافیت هزینه کرد و ریز هزینه‌های بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در دستور کار قرار بگیرد به گونه‌ای در پایان مدت زمان برپایی این نمایشگاه، میزان هزینه‌ها اعلام خواهد شد تا اگر جایی از مبالغ هزینه‌ مورد نقد است، با کمال میل بشنویم و در سال‌های آینده روند بهتری را طی کنیم.

دو بخشی که سهم قابل توجهی از اعتبارات را دارند
صالحی با اشاره به حمایت‌های موضوعی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، بیان کرد: با توجه به جایگاهی که دین در هویت اجتماعی و انقلابی ما داشته و دارد، بحث حمایت از ارزش‌های دینی را در دستور کار داریم و خواهیم داشت. این حوزه سهم قابل توجهی در تخصیص اعتبارات به خود، دارند. در این راستا همه وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها نیز باید خود را به ارزش های دینی مقید بدانند و در تعمیق آن بکوشند.

وی توضیح داد: در سال جاری در حوزه دین و در 44 موضوع، 26 میلیارد و 849 میلیون ریال توافق‌نامه داریم. همچنین 42 میلیارد ریال کتاب‌های خریداری شده به حوزه دین مربوط می‌شوند. همچنین در حوزه دفاع مقدس، چهار میلیارد و 650 میلیون ریال توافق‌نامه دارین و 776 میلیون ریال کتاب در این حوزه خریداری شده است.

درباره کتابشناسی ماه
صالحی بیان کرد: معاونت فرهنگی ارشاد در دوره جدید فعالیت‌های خود در حوزه شعر و ادبیات بومی و منطقه‌ای نیز فعالیت‌های زیادی هم برای تعمیق و هم برای ارتقای این حوزه انجام داده است. همچنین در این دوره اتفاقات خوبی در حوزه اطلاع‌رسانی و نقد کتاب صورت گرفته است که از آن میان می توان به انتشار کتابشناسی ماه اشاره کرد. این اثر فرصت رصد نشر ایران را فراهم کرده است. همچنین پایگاه اطلاع رسانی اهل قلم راه‌اندازی شده است.

وی در ادامه سخنانش، گفت: در این دوره شاهد انتشار نرم افزارهای تخصصی کتابشناسی مانند کتابشناسی دفاع مقدس، جوان و همچنین ولایت و امامت بودیم. در چند ماه اخیر، حدود 60 نشست تخصصی در حوزه کتاب در خانه کتاب برگزار شده اند. یکی از این نشست‌ها، تاریخ شفاهی کتاب نام دارد که تاریخ شفاهی کتاب را به صورت مفصل و جذاب روایت می‌کند.

پرسش و پاسخ خبرنگاران

در ادامه صالحی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره استعلامی از سوی معاونت فرهنگی در ارتباط با صلاحیت «محمدرضا اسدزاده» یکی از مدیران میانی خانه کتاب که کتابی در خارج از کشور منتشر کرده است، گفت: این موضوع را تکذیب می‌کنم، چون هیچ استعلامی که صلاحیت ایشان را نفی کند، صورت نگرفته است.

او سپس در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری که با اشاره به تغییر مدیر اداره کتاب، و ارتباطش با به بحث ممیزی کتاب محمدرضا اسدزاده گفت: در این رابطه آقای شجاعی صائین هیچ تذکری به من نداده‌اند و بحثی درباره این کتاب مطرح نشده است. در خانه کتاب ما تا رده‌ای استعلام انجام می‌دهیم که مطابق با آن حرکت می‌کنیم. ضمن اینکه این کتاب هنوز در مرحله بررسی است و در ایران نیز به چاپ نرسیده و منتشر نشده است. البته مرجع ما هم گزارش یک رسانه و روزنامه‌ نیست.

او همچنین در پاسخ به سوالی درباره ممیزی و فعالیت‌های مربوط به این حوزه در معاونت فرهنگی اظهار کرد: بارها گفته‌ام ممیزی مسئله اصلی و یک ما نیست، گرچه جزو 10 مسئله اصلی ماست. ما نباید ممیزی را نه مسئله اصلی حوزه نشر بدانیم و نه آن را بی‌ارتباط با مشکلات حوزه نشر؛ هر دو نگاه افراطی است.

صالحی در ادامه و در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با این موضوع که رئیس جمهور در سخنرانی خود در آیین اختتامیه جایزه کتاب سال گفتند برای ممیزی قوانین نهایتا سه اصل کافی است، بنابراین این موضوع تا چه اندازه قابلیت اجرا دارد، گفت: آقای رئیس جمهور با این نگاه بحث تقلیل اصول را مطرح کردند، چون وقتی در مباحث قانون پنج کلید اصلی را دارید راحت‌تر می‌توانید کارها را انجام دهید، اما وقتی مقررات انبوه می‌شوند انجام کارها دشوار می‌شود. برداشت من از صحبت رئیس جمهور محترم از این موضوع همان نگاه تقلیل‌گرایانه در حوزه قانون‌گذاری بود.

او در همین زمینه و در پاسخ به سوالی در رابطه با واگذاری ممیزی به اهالی خود فرهنگ و کتاب که رئیس جمهور نیز در سخنان خود در مراسم اختتامیه به آن اشاره کرد بود، نیز اظهار کرد: در این‌باره بحث‌های مفصلی انجام شده و قرار بر این است که ناشران معتبر کارگروه‌هایی معرفی کنند که این کارگروه‌ها پس از تأیید هیأت نظارت بر نشر کار تفویض ممیزی را بر عهده بگیرند. در جلسه هیئت نظارت بر ضوابط نشر آیین‌نامه تصویب شده است و اکنون دستورالعمل اجرایی آن در حال تدوین است. طبق آیین‌نامه شرایط به گونه‌ای دیده شده که ناشران کارگروه‌های خود را به هیئت نظارت معرفی کنند و در صورت تأیید هیئت نظارت، این کارگروه‌ها می‌توانند در انتشاراتی‌ها مشغول به کار شوند. االبته این تفویض مطلق نیست. کارگروه‌های بررسی باید به هیئت نظارت معرفی و هیئت آن‌ها را تأیید کنند. البته ناشران نگرانی‌هایی هم داشتند مبنی بر اینکه ریسک سرمایه وجود دارد، اما آیین‌نامه این ملاحظات را در نظر گرفته و گام‌های اجرایی آن در حال انجام است.

تغییر مدیر اداره کتاب و ماجرای نامحرمان

صالحی همچنین در پاسخ به سوالی درباره تغییر مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: از ابتدای شروع به کارم نگاه من به حضور افراد نگاه صلاحیت‌گرایانه است نه جناحی و سیاسی. در مدتی که آقای شجاعی صائین در سمت مدیر اداره کتاب با ما همکاری داشتند، افرادی به هر دلیلی موافق این حضور نبودند. چون برخی این تصور را دارند که باید با تغییر دولت تمام منابع انسانی نیز پاکسازی شود. این اتفاق بعد از دوران اصلاحات رخ داد و این نگاه وجود داشت که در این دوره هم عملی شود، اما نگاه من این نبود.

او ادامه داد: برداشت خود من این است که من آدم فرهنگی هستم که نه چپم و نه راست و این اصطلاحات را نمی‌فهمم. چیزی که می‌فهمم این است که فعالیت‌ها در راستای سیاست‌های کلان جامعه و ارزش‌های انقلاب اسلامی باشد. در رابطه با تغییر آقای شجاعی صائین و گمانه‌زنی‌هایی که در این رابطه مطرح شده بود توضیحات آقای مهدوی راد، سخنگوی هیأت نظارت و نکات تکمیلی آقای جنتی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی کافی است و نکته دیگری برای من باقی نمی‌گذارد. برخی از گمانه‌زنی‌ها هیچ مابه‌ازای واقعی نداشت. صادقانه می‌گویم موضوع تغییر مدیر اداره کتاب ربطی به مسائل محتوایی نداشت. موضوع تغییر مدیر اداره کتاب یک بحث اداری است که در همه حوزه‌ها پیش می‌آید و به جابجایی منجر می‌شود. آقای شجاعی نه مشکل مالی داشتند و نه در این سوی ماجرا مشکل خاصی رخ داده است.

صالحی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره حضور افرادی در وزارت ارشاد و حاشیه‌سازی این افراد با درج برخی از اطلاعات عموما غلط به رسانه‌های خاص دارند و چگونگی برخورد معاونت مذکور با چنین رفتارهایی اظهار کرد: تلاش ما این بوده است که ناشران و مولفان، ارشاد را امین خود بدانند. ممکن است به هر دلیلی کتابی به اداره کتاب وزارت ارشاد برسد که بررسان ما اشکالاتی به آن داشته باشند. این یک فرآیند طبیعی است که فردی آن را به طور امانت به ما سپرده است. ما قانونا و اخلاقا اجازه نداریم به این امانت سرکشی کنیم و نسبت به نویسنده و ناشر آن فضاسازی کنیم.

او در ادامه در رابطه با تلاش در جهت رفع این مسئله در وزارت ارشاد گفت: با تلاشی که حراست و خود کارکنان اداره کتاب انجام دادند مقدار قابل توجهی از این ضایعه را کم کردیم، اما هنوز به طور کامل از بین نرفته است. هنوز امکان و فرصت دسترسی برای کسانی که مَحرم نیستند وجود دارد و این خوب نیست. باید در مقابل کاری که غیرحقوقی، غیرقانونی و غیراخلاقی است ایستاد.

آمار نشر 93

به گزارش ایسنا، همچنین در این نشست همایون امیرزاده در پاسخ به سوالی درباره آمار کتاب‌های ارائه شده به وزارت ارشاد گفت: از ابتدای امسال تا روز گذشته (26 بهمن ماه) مجموع تقاضاهایی که برای صدور مجوز کتاب به وزارت ارشاد آمده است – به جز ۵ استان معین – ۵۵ هزار و ۹۷۴ مورد بوده است که از این تعداد ۳۷ هزار ۲۷۷ عنوان مربوط به کتاب‌های چاپ اول و ۱۸ هزار و ۶۹۸ کتاب مربوط به کتاب‌های چاپ دوم بوده است. ضمن این که ۱۹ هزار و ۴۹۴ مورد به صورت آنلاین و اینترنتی تقاضای صدور مجوز کتاب کرده‌اند.

او سپس گفت: در این زمینه در مجموع ۴۶۵ عنوان کتاب وجود داشتند که رد شده‌اند.

سرپرست جدید دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین گفت: در سال ۱۳۹۳ تعداد عناوین چاپ شده در کشور ۶۲ هزار ۲۷۱ عنوان بوده که از این تعداد ۳۶ هزار و ۳۴۲ عنوان چاپ اول و حدود ۲۶ هزار مورد کتاب های تجدید چاپی بوده است.