آرزو رستم‌زاد: سه روز پیش از آن‌که گرد و غبار خوزستان را ببلعد، نمایندگان مجلس در جلسات کمیسیون تلفیق به حذف ماده‌ای از بودجه ۹۴ رای دادند که دولت برای مقابله با پدیده گردوغبار در نظر گرفته بود؛ ماده‌ای که وقتی اوضاع خوزستان بحرانی شد و نمایندگان رئیس سازمان محیط‌زیست را به سوءمدیریت متهم کردند، هیچ‌کس به آن اشاره‌ای نکرد.
با این حال، معصومه ابتکار می‌گوید: ما فریادمان از این کار درآمد، به‌شدت اعتراض کردیم، بخشی از آن اعتبار ۶۰ میلیاردی از محل عوارض آلایندگی بود که ما گفتیم برای پایش نظارت و مقابله با گرد و غبار اختصاص دهیم، یک مورد هم ۵۵ میلیاردتومان به‌صورت مشخص ویژه بحث گرد و غبار و احیای تالاب‌ها بود که این را هم به‌صورت کامل از بودجه حذف کردند. در واقع در یک نوبت همه اعتبارات پیش‌بینی‌شده برای مقابله با پدیده گردوغبار در بودجه سال٩٤ که از سوی سازمان محیط‌زیست در بودجه گنجانده شده بود را به‌صورت کامل حذف و آن را به یکی از مصارفی که مد‌نظر خودشان است منتقل کردند.
یکی دو روز بعد از گفتگوی ابتکار با روزنامه شرق، مجلس کلیات بودجه را تصویب کرد و سخنگوی کمیسیون تلفیق از اعتبار ۵۵ میلیارد تومانی خبر داد که برای مقابله با گرد و غبار در نظر گرفته شده است. با این حال، در سه هفته‌ای که خوزستان در خاک نفس می‌کشید، گرد و خاک سیاسی در تهران به اوج خود رسید. نمایندگان مجلس سازمان محیط زیست را به سیاسی کاری و سوءمدیریت متهم کردند و دولت، بحران ریزگردها را یک اتفاق سابقه دار دانست که بخشی از آن مربوط به خشکسالی داخلی و کم کاری‌های دولت قبل است و بخشی دیگر مربوط به منابع خارج از کشور.
در این میان، تعدادی از نمایندگان مجلس که عموما از میان اصولگرایان بودند، طرح سوال از رئیس جمهور و تبدیل سازمان محیط زیست به وزارتخانه را کلید زدند. آنها خواستار این بودند که رئیس جمهوری درباره کوتاهی‌های دولت در پیش بینی بحران ریزگردها و حل و فصل زودهنگام آن توضیح دهد و سازمان حفاظت محیط زیست از نظارت رئیس جمهور به عنوان یک معاونت خارج، و تبدیل به وزارتخانه‌ای شود که زیر نظر قوه مقننه قرار دارد و نمایندگان می‌توانند وزیر آن را بازخواست و استیضاح کنند. طرحی که البته فقط روی کاغذ است و هنوز نتوانسته امضاهای لازم را برای تقدیم شدن به هیات رئیسه کسب کند.
دولت به دنبال حل سریع مشکل
بحران ریزگردها که از حدود یک دهه قبل خوزستان و استان‌های غربی کشور را درگیر کرده بود، در سه هفته گذشته به حدی شدت گرفت که نفس گیرترین روزهای اهواز رقم خورد. مردم این شهر در هفته‌ای که گذشت، غباری 66برابر حد مجاز را تجربه کردند؛ شعاع دید به کمتر از 100متر رسید؛ مدارس برای سه روز متوالی تعطیل شدند و تنها در یک روز، حدود 250نفر از مردم به خاطر مشکلات تنفسی به بیمارستان‌ها مراجعه کردند.
با بحرانی شدن اوضاع، مقام معظم رهبری دستور ویژه‌ای برای حل سریع این مشکل از سوی دولت صادر کرده و تأکید کردند که با حضور تمام مسئولان مرتبط، جلسه‌ای تشکیل و تدابیر اجرایی و تصمیمات عاجلی برای رفع این مشکل اتخاذ شود.
رئیس جمهوری هم با انتشار پیامی خود را هم نفس مردم خوزستان دانست و جلسه اضطراری برای رسیدگی به وضع هوای خوزستان تشكیل داد. روحانی همچنین وزیر بهداشت را به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهوری برای رسیدگی به وضع سلامت مردم خوزستان با اختیارات کامل راهی این استان کرد.
به موازات این اقدامات، بیش از 2700هزار امدادگر هلال احمر در خوزستان مستقر شدند و ماسک و بروشورهای آموزشی میان ۲۲۰هزار تن از مردم استان توزیع کردند. سه شنبه هفته قبل که غلظت گرد و غبار به حدود 66برابر میزان مجاز رسید، فرمانداری اهواز هم به کمک هلال احمر آمد و با توزیع بیش از 100 هزار ماسک و 60هزار پاکت شیر بین مردم تلاش کرد تا رهگذران اماکن پرتردد اهواز را از عوارض تنفس هوای آلوده در امان دارد.
همچنین همه بیمارستان‌های دولتی، خصوصی، تامین اجتماعی و بیمارستان‌های وابسته به وزارت نفت موظف شدند بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی ناشی از ریزگردها را به طور رایگاه پذیرش و درمان کنند.
طوفان شن از افریقا تا خاورمیانه
با تمام این ها، تنها اهوازی‌ها نبودند که زندگی شان به خاطر هجوم گرد و غبار تعطیل شد. همزمان با افزایش غلظت گرد و غبار در اهواز، پنجشنبه گذشته شهرهای دیگری هم در جنوب غرب و غرب کشور غبارآلود شدند. در این روز میزان ریزگردها در آبادان به 15 برابر حدمجاز رسید و در ایلام هجوم ریزگردها افق دید را به 10متر کاهش داد.
گرد و غبار همچنین دید افقی را در شهر مرزی مهران به 500 متر کاهش داد و تردد را در این شهر محدود کرد. در کردستان و کرمانشاه هم گزارش‌هایی از هجوم ریزگردها منتشر شد. این در حالی بود که دیگر کشورهای خاورمیانه هم از این پدیده در امان نبودند. طوفان شن که در روز چهارشنبه هفته قبل از منطقه صحرا در شمال آفریقا به سمت مصر و خاورمیانه حرکت کرده بود، باعث شد بندر شهر ساحلی اسکندریه در مصر بسته شده و فرودگاه بین المللی قاهره به طور موقت تعطیل شود. همچنین لبنان، فلسطین، سرزمین‌های اشغالی و کرانه باختری رود اردن هم با این طوفان غبارآلود شدند.
