مصرف زیاد مواد قندى در سحر باعث سرگیجه و بیحالی میشود
به گزارش سایت شمس شهرستان مبارکه و به نقل از ایمن مرجان منوچهری کارشناس واحد بهبود تغذیه جامعه مرکز بهداشت اظهار کرد: همانگونه که میدانید معده و دستگاه گوارش از اندام پر کار بدن آدمي است چرا که با سه وعده غذا که معمول مردم است؛ تقريباً در همه ساعات دستگاه گوارش به هضم و تحليل و جذب و دفع مشغول است.
وی با تاکید بر وجود مزایای بسیار با روزهداری؛ خاطرنشان کرد: روزه از یک سو باعث ميشود فرصتی برای استراحت دستگاه گوارش ایجاد شود و از فرسودگي مصون بماند و نيروي تازهاي بگيرد و از سوي ديگر باعث تحليل و کاسته شدن ذخاير چربي که زيانهاي مهلکي دارند میشود.
کارشناس واحد بهبود تغذیه جامعه مرکز بهداشت
استان با بیان اینکه روزهدارى مىتواند به تغذيه مناسب كمك شايانى نمايد؛ عنوان کرد: بدن انسان براى حفظ سلامتى خود همواره مقدارى از چربى موادغذايى را در نقاط مختلف ذخيره مىكند و به مرور زمان چربىهاى ذخيره شده تغيير رنگ داده و فشرده مىشوند و احتمال اينكه مورد استفاده مجدد قرار بگيرند بسيار كمتر مىشود.
وی ادامه داد: روزهدارى حتى در افراد لاغر و يا با وزن طبيعى به بدن فرصتى مىدهد تا اين چربىها را از ذخاير آن آزاد كرده و مصرف نمايد و پس از پايان روزهدارى به جاى آن چربىهاى تازه و مناسبترى را جايگزين نمايد.
مرجان منوچهری با استناد به روايات اسلامي که علاوه بر فواید روحی به فوايد جسمي روزه نيز تصريح شده است؛ بیان داشت: امروزه علوم بشری نیز به این مهم معترفند که با روزه و امساک ميتوان بيماريها را بهبود بخشيد و معالجه کرد البته در صورتي که با اعتدال و ميانه روي همراه باشد و در هنگام سحر و افطار در خوردن و آشاميدن افراط نشود.
این کارشناس تغذیه داشتن تغذيهاى صحيح در دوران ماه رمضان برای اینکه روزهداران بتوانند با سلامتى اين دوره را به پايان برسانند؛ لازم دانست و گفت: غذا خوردن سبب مىشود خون فراوانى به دستگاه گوارش سرازير شود كه به دنبال آن بىحالى و كاهش توان فعاليتهاى دقيق فكرى اتفاق مىافتد و در واقع روزه با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون كافى به سراسر بدن بالاخص به سيستم اعصاب مىتواند به سلامتى بدن كمك شايانى بنمايد.
توصیههای مهم در خصوص تغذیه و روزهداری
وی به توصیههای مهم در خصوص تغذیه و روزهداری پرداخت و گفت: مصرف چای زیاد به دلیل خاصیت ادرارآوری و کافئین موجود در
آن توصیه نمیشود. همچنین مصرف مواد پروتئینی از قبیل گوشت، مرغ، ماهی به تنهایی کافی نیست؛ بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده کرد تا از یبوست جلوگیری شود.
غذاي افطار و سحر نبايد پر حجم باشد
منوچهری با اشاره به اینکه باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی میشود؛ تاکید کرد: غذاي افطار و سحر نبايد پر حجم باشد و حتيالامكان از مصرف غذاهاي پرچرب و ديرهضم خودداري شود.
وی عنوان کرد: طبق نظر محققان، روزه گرفتن هیچ تاثیری روی بینایی چشم ندارد ولی در هر حال جهت اطمینان از سلامت چشم پیشنهاد میشود موادغذایی مانند جگر، زرده تخم مرغ، سبزی، هویج و گوجه فرنگی در رژیم غذایی قرارگیرد.
در وسط غذا آب زياد نوشيده نشود
وی با اشاره به اینکه در وسط غذا آب زياد نوشيده نشود زيرا خوردن آب به همراه غذا سبب رقيق شدن شيره معده و دشواري هضم ميشود؛ افزود: يك ساعت بعد از افطار تا نيم ساعت قبل از مصرف غذاي سحر، مقدار كافي آب نوشيده شود. در ضمن از مصرف تنقلات به مقدار فراوان جدا خودداري شود و براي پيشگيري از يبوست مصرف سبزيجات به صورت پخته و خام، خودداري از مصرف چاي پررنگ، استفاده از غذاهاي ملين مثل خورشت آلو و كرفس و آشاميدن مقدار كافي آب البته نه همراه غذا بلكه در فاصله بعد از افطار سودمند است.
از تغييرات ناگهاني و شديد در برنامه تغذيه ماه رمضان خودداري شود
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه از تغييرات ناگهاني و شديد در برنامه تغذيه در طول ماه مبارك رمضان خودداري شود؛ افزود: همچنين غذاهايي را كه به طور معمول براي شما ايجاد ناراحتي ميكنند در اين ايام مصرف نكنيد.
وی یادآور شد: هميشه و بخصوص در ماه مبارك رمضان به بهداشت مواد غذايي توجه كنيد و از مصرف مواد غذايي مشكوك، غذاهای آماده(Fast Foods) و غذاهای كه به طور كامل طبخ نشده است ویا در خارج از یخچال نگهداري شده خودداري كنيد.
موادغذايى پر چرب هنگام سحرى باعث ايجاد
تشنگى شديد و مشكلات عديدهاى میشود
وی مصرف موادغذايى پر چرب را هنگام سحرى باعث ايجاد تشنگى شديد و مشكلات عديدهاى دانست و بیان داشت: استفاده مواد قندى و شيرينى به مقدار زياد در وعده سحر باعث افزايش ناگهانى هورمون انسولين در خون و در نتیجه كاهش قندخون شده و ممكن است عوارضى چون سرگيجه، بىحالى، پرخاشگرى، عصبانيت و ضعف ناگهانى را به دنبال داشته باشد.
منوچهری عنوان کرد: بهتر است در وعده غذايى سحرى از موادغذايى استفاده شود كه بتواند هم انرژى روزانه را تأمين كند و هم از افت ناگهانى قندخون جلوگيرى كند و مهمتر از همه اينكه باعث ايجاد تشنگى شديد نشود. در ضمن یادتات باشد که از حذف وعده سحرى به دلايل مختلف از جمله عدم توانايى در بيدار شدن صبحگاهى اجتناب شود چرا كه در این صورت بدن ما در بيشترين زمان فعاليت (طول روز) كه نيازمند به سوخت و ساز فعال براى انجام فعاليتهاى روزمره است هيچ گونه منبع انرژى در دسترس نداشته و اين مسأله سبب افت در ميزان و كيفيت فعاليتهاى مورد نياز مىگردد.
وی حداكثر فاصله زمانى بين دو وعده غذايى را حدود ۱۰ساعت دانست و اظهار کرد: درصورتی که روزه بیسحری بگیرید فاصله بين وعده افطار و شام تا وعده افطار بعدى حدود ۲۴- ۲۰ساعت مىشود كه به علت خالى ماندن دستگاه گوارش و نداشتن منبع انرژى براى اين مدت زمان طولانى، كليه فعل و انفعالات بدنى از جمله روند ترشح اسيد و آنزيمهاى گوارشى دچار اختلال شده و عوارض مختلفى چون سوزش سردل، زخم معده، عدم تمركز فكرى، بيخوابى و عصبانيت مىشود.
وی گفت: با توجه به اینکه بدن ما در
زمان افطار در حالت استراحت كامل است بنابراين برای جلوگیری از وارد شدن فشار ناگهانى به دستگاه گوارش، در زمان افطار روزه خود را با مواد غذایی کم حجم همراه با يك استكان چاى يا شير ولرم باز كنيد و بين افطارى و شام خود فاصلهاى را در نظر بگيريد.
شام را با غذاهاى سبك، كم قند و فيبردار شروع کنید
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه توصيه مىشود شام را با غذاهاى سبك، كم قند و فيبردار مثل سوپ و سبزيجات يا سالاد كه فشار چندانى به معده وارد نمىكنند شروع كرده و سپس به سراغ شام اصلى برويد؛ ادامه داد: مصرف نوشيدنيهاى زياد بالاخص مايعات خنك با رقيق كردن اسيد و آنزيمهاى دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب موادغذايى مىگردد و پيامدهاى مهمى چون درد شكم و نفخ را در پی خواهد داشت.
وی براى از بين بردن يا كمتر كردن عطش شديد در اين ماه استفاده از مواد غذایی پر فیبر مانند (میوهها وسبزیها) را در وعدههای افطار و سحر ضروری دانست و گفت: این مواد آب زیادی را در خود جذب کرده و بدن میتواند آن را به آهستگی جذب کند.
وی بیان داشت: برای کمتر کردن احساس گرسنگی در این ماه، از مواد غذایی پر فیبرمانند(میوهها وسبزیها) در وعدههای سحر و افطار استفاده کنید چرا که مصرف این مواد با کم کردن سرعت حرکت و جذب مواد غذایی باعث میشوند مواد مغذی مورد نیاز بدن به مرور در طول زمان روزهداری به سلولها برسد.
مصرف بيش از حد زولبيا و باميه باعث اختلالات تغذیهای میشود
منوچهری با اشاره
به اینکه هنگام افطار ذخيره قندى بدن بسيار كم است؛ در زمان افطار خوردن مواد قندى را برای جبران موثر دانست و عنوان کرد: مصرف زولبيا يا باميه البته به مقدار كم در هنگام افطار مجاز است. اما مصرف بيش از حد زولبيا و باميه با توجه به اينكه اشتها را كاهش مىدهد باعث عدم مصرف موادغذایی مورد نياز بدن و ایجاد اختلالات تغذیه ای میگردد.
وی مصرف غذا در وعدههای سحر، افطار، شام و بعد از شام را به صورتی که احساس سیری کامل ایجاد نشود؛ لازم دانست و گفت: ميزان نياز به كالرى تفاوت چندانى باحالات غير روزه ندارد.
وی با تاکید بر اینکه کودکان و نوجوانانی که برایاولین بار روزه میگیرند باید تمام مواد غذایی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود؛ بیان داشت: نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوههایی مثل آب هویج وآب گوجه فرنگی را بسیار مصرف کنند و در برنامه نوجوانان حداقل يك ليوان شير يا معادل آن ماست ميل كرده و در ماه مبارك رمضان در غذاي افطارشان از گوشت، پنير و تخممرغ استفاده كنند. وی ادامه داد: نوجوانان دست كم به ۷ ساعت خواب آرام احتياج دارند بنابراين توصيه ميشود شبها زودتر بخوابند تا هنگام سحر بتوانند با نشاط از خواب برخيزند.
افراد سالمند در زمان روزهداری از سبزيجات، غلات كامل و ميوهها بیشتر استفاده کنند
این کارشناس تغذیه اظهار کرد: با توجه به اينكه در افراد سالمند به علت كم تحركى اكثراً دچار يبوست هستند، مصرف كربوهيدراتهاى پيچيده مثل سبزيجات، غلات كامل و ميوهها را در وعدههاى سحرى و افطارى نسبت به سنين جوان بيشتر توصيه مىشود.