شهروندان ساکن در بافت فرسوده شهرها برای دریافت خدمات شهری دچار مشکل و تنگنا هستند، زیرا اجرای طرحهای زیرساختی مورد نیاز در این مناطق توسط دستگاههای اجرایی خدماترسان و شهرداریها با محدودیتها و موانع زیادی رو به رو است؛ علاوه بر منازل مسکونی موجود در این مناطق که دچار مشکلات سازهای است.
بسیاری از زیرساختهای موجود در محلات بافت فرسوده شهری مانند تأسیسات آب و برق نیز قدیمی و نیازمند اصلاح و نوسازی است، البته دولت برای رفع این مشکلات بخشی اعتبارات طرح بازآفرینی مناطق ناکارآمد شهری را به این امر اختصاص داده است. دولت همچنین تسهیلاتی را برای نوسازی واحدهای مسکونی موجود در بافتهای فرسوده در نظر گرفته است، اما با توجه به حجم بالا و قابل توجه خانههای موجود در این بافت و محدودیتهای اعتباری و تسهیلاتی و ارزش افزوده کمتر مربوط به این مناطق نسبت به دیگر نقاط شهری به نظر میرسد مدت زمان طولانی برای نوسازی این دسته از واحدها نیاز باشد و باید راهکارها، خلاقیتها و روشهای دیگری را نیز در این حوزه در نظر گرفت. نوسازی بافت فرسوده البته با ظرافتها و حساسیتهای خاص خود نیز همراه است و باید به گونهای دنبال شود که آسیبی به هویت تاریخی و فرهنگی شهرها و بافت تاریخی موجود در آنها وارد نشود.
در شهرستان مبارکه ۳۹۴ هکتار بافت فرسوده وجود دارد که با عنوان بافت تاریخی، بافت ناکارآمد میانی و پهنههای شهری با پیشینه روستایی تعریف شده است؛ این شهرستان دارای شش شهر است که به جز شهر مجلسی که جزو شهرهای جدید و نوپاست، مابقی دارای بافت فرسوده است که مشمول تعاریف قانونی ستاد بازآفرینی پایدار قرار میگیرد.
سیدمحسن هاشمی، شهردار مبارکه با اشاره به سکونت ۲۷ هزار نفر در بافت فرسوده این شهر، میگوید: بافتهای فرسوده و قدیمی این شهر به معضل بزرگ و اساسی برای مدیریت شهری تبدیل شده و در صورتی که ساماندهی نشود، خسارتهای جبرانناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
او با بیان اینکه همه دستگاههای خدماترسان شهر باید به یاری شهرداریها بیایند، تصریح میکند: مدیریت شهری نیز باید بستر همکاری بخشهای دولتی و خصوصی و شهروندان را در اداره امور شهر فراهم کند.
شهردار مبارکه با اشاره به بافت فرسوده این شهر، تصریح میکند: ۳۹۴ هکتار بافت فرسوده در شهر مبارکه وجود دارد و جمعیت ساکن در این بافتها حدود ۲۷ هزار نفر تخمین زده میشود که جمعیت بالایی است.
هاشمی میگوید: اگر میخواهیم اتفاقات خوبی در زمینه بافتهای فرسوده در شهر بیفتد، باید مقدمات و حمایتهای لازم از طرف سازمانهای مربوطه فراهم شود.
او عنوان میکند: همه دستگاههای خدماترسان در شهرها باید به کمک شهرداریها بیایند تا مدیریت شهری هم با توجه به رسالتی که بر عهده دارد در این مسیر تلاش کند.
شهردار مبارکه تاکید میکند: بافت فرسوده مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیادی دارد و به همین دلیل برای بازآفرینی این بخش از بافت شهری باید از همه توان بخش دولتی و مشارکت شهروندان استفاده شود.
هاشمی با بیان اینکه در سالهای گذشته اقدام عملی خاصی برای بازآفرینی بافت فرسوده در این شهر انجام نشده خاطرنشان میکند: محلات ” دهنو” و “اسماعیلترخان”، به عنوان محلههای هدف در طرحهای شرکت بازآفرینی تعریف شده است،
او عنوان میکند: محل “درچه کلماران” مبارکه نیز یکی از محلههای قدیمی این شهر است که بیشترین بافت فرسوده را دارد، اما در محدوده طرح بافت فرسوده شهر قرار نگرفته است.
شهردار مبارکه با بیان اینکه پیگیریهای لازم برای اضافه کردن این محله به محدوده طرح بافت فرسوده در حال انجام است، ادامه میدهد: امیدواریم بتوانیم در قالب برنامه جامع اقدام مشترک برای به نتیجه رسیدن بافت فرسوده شهر اقدام مناسبی را انجام دهیم.
هاشمی با بیان اینکه موضوع احیای بافت فرسوده توسط سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری به طور جدی پیگیری میشود، تصریح میکند: پیگیریهای لازم برای پیشرفت طرح احیای بافت فرسوده و کاهش هزینهها به صورت شهرستانی و توسط شهرداریهای شهرستان مبارکه در حال انجام است.
وی با بیان اینکه شهروندان از راکد ماندن و رها شدن طرحهای بازآفرینی معترض هستند، یادآور میشود: درست است که شهرداری محور و مجری اصلی اجرای طرحهای بازآفرینی بافت فرسوده است، اما اگر شهروندان مشارکت نداشته باشند، طرحهای شهری در بافت مدرن شهر نیز با چالش مواجه میشود.
شهردار مبارکه خاطرنشان میکند: تاکنون حدود سه نقطه از محلات بافت فرسوده شهر آزادسازی شده و امیدواریم با کمک سرمایهگذار بتوانیم مابقی تملکها را نیز در این مناطق انجام دهیم.
هاشمی ادامه میدهد: حفاظت و احیای بافت فرسوده و با ارزش شهرها و محلات قدیمی و مداخله در آن به یکی از موضوعات اساسی و محوری دوران حاضر تبدیلشده است؛ توسعه امکانات و خدمات روبنایی محلات، ارتقای زیرساختها، بهسازی و نوسازی فضای شهری، بازآفرینی محلهها، ارتقای توانمندیهای اقتصادی و ظرفیتسازی اجتماعی ازجمله اقداماتی است که در بازسازی و نوسازی بافتهای فرسوده انجام میشود.
او میگوید: بافت قدیم محلههای شهر مبارکه نیز از این قاعده مستثنا نیست، اما این بافت شهری با مشکلات متعددی مواجه است و به همین دلیل برای بازآفرینی بافتهای فرسوده نیازمند همکاری همه ادارات و نهادهای دولتی، غیردولتی و خدماتی است.
شهردار مبارکه با بیان اینکه طرح بازآفرینی شهری با هدف بر اساس محله محوری اجرا میشود، تاکید میکند: کاهش فقر شهری، ارتقای تاب آوری، ارتقای هویت و منزلت مکانی و افزایش حکمرانی محلی از اهداف کلان و محلی این طرح است.
هاشمی با بیان اینکه ۱۴ هزار هکتار از مساحت شهرهای استان اصفهان را بافت فرسوده تشکیل میدهد، میگوید: استان اصفهان ۱۰۷ شهر دارد که سه شهر آن جدید و مابقی دارای قدمت هستند که طرح بازآفرینی شهری در این ۱۰۴ شهر بر اساس اولویت و طرح مورد نظر انجام میشود.
او ادامه میدهد: در قوانین متعددی همچون برنامههای چهارم، پنجم و ششم توسعه نگاه ویژهای به احیا و بازآفرینی بافت فرسوده شده است و طبق این برنامهها باید هر سال ۱۰ درصد از این بافت احیا شود؛ بر اساس برنامه ششم توسعه بیش از ۲۷۰ محله باید با اختصاص اعتبارات دولتی احیا شود، اما به دلیل شرایط سخت دریافت وام و با توجه به اینکه ۶۰ درصد املاک واقع در بافت ناکارآمد فاقد سند مالکیت است، امکان احیا و نوسازی بافتهای فرسوده از اصفهان کاهش چشمگیری پیدا کرده است.
یک دست صدا ندارد!
حمید عصارزادگان، فرماندار مبارکه با اشاره به نقش بافت فرسوده در هویتبخشی به شهرها، میافزاید: بافتهای تاریخی و فرسوده در هر شهری نشان از قدمت و پیشینه شهرها دارد که مدیران شهری باید با هم فکری برای ترمیم و مرمت آنها تلاش کنند.او ادامه میدهد: تلاش خواهیم کرد که بافت فرسوده در شهرهای مختلف شهرستان مبارکه مرمت و احیا شود.
فرماندار مبارکه اضافه میکند: باید دیدگاه مدیران شهری نسبت به بازآفرینی تغییر کند زیرا بازآفرینی میتواند یک محله را به صورت کامل متحول نماید.
عصارزادگان با اشاره به اعتبارات ملی اختصاص داده شده به بازآفرینی بافت فرسوده این شهر، میافزاید: در صورت اجرای طرحهای ستاد بازآفرینی، اعتبارات دولتی مناسبی به شهرداری منطقه اختصاص مییابد.
او با اشاره به ضرورت تعامل دستگاههای ذیربط در اجرای این طرح، اظهار میکند: تمامی دستگاههای خدماترسان باید در ستاد بازآفرینی پایدار شهری به شهرداریها کمک کنند، زیرا در صورت احیای بافتهای فرسوده علاوه بر نوسازی محلات امکانات و تجهیزات نیز به صورت مساوی در محلات تقسیم میشود.